Ciasteczka, z j. Ang. cookies to element, z którym w wirtualnym świecie spotkał się każdy użytkownik internetu. Czy jednak zdajemy sobie sprawę czym one dokładnie są? Po co przedsiębiorcy, firmy, osoby prywatne umieszczają informacje na ich temat na swoich witrynach w sieci? Na co się zgadzamy klikając „ok” czy „lubię ciasteczka”, aby wyłączyć komunikat? Z tego artykułu dowiesz się wszystkiego o cookies.
Spis treści
Cookies – co to takiego?
Pod niepozorną nazwą ciasteczek kryją się niewielkie pliki, które są zapisywane i przechowywane na komputerze użytkownika. Oczywiście dotyczy to także innych urządzeń – telefonów, tabletów, czyli tych, na których przeglądamy strony www.
Cookies = informacje, jakie wysyła serwis internetowy, przez nas odwiedzany, są one zapisywane na urządzeniu końcowym, czyli komputerze, tablecie czy smartfonie.
Co zawierają cookies?
Pliki cookies składają się z całego szeregu cyfr oraz liter, które stanowią bazę informacji, niezbędną do prawidłowego funkcjonowania serwisów internetowych. Znajdują się tam chociażby dane dotyczące autoryzacji w czasie logowania na określonych stronach.
W cookies zawierają się następujące dane:
- dane strony www, z jakiej pochodzą konkretne ciasteczka,
- czas ważności czy też „długość życia” ciasteczka na naszym urządzeniu,
- numer, który pozwala na zidentyfikowanie przeglądarki za pomocą której łączymy się z internetem.
Obecność cookies jest niezbędna dla prawidłowego działania wszelkiego rodzaju serwisów w internecie – zarówno wyszukiwarek, stron newsowych, informacyjnych, stron instytucji publicznych czy urzędów państwowych.
Dane plików cookie są zaszyfrowane, więc niemożliwy się dostęp do nich osób niepowołanych.
Jakie jest zastosowanie plików cookies?
Pliki cookies potocznie nazywamy ciasteczkami – są to pliki informatyczne, które w bezpośredni sposób wiążą z każdym użytkownikiem sieci internetowej. Jednak tak naprawdę większość osób zna je jedynie z pojawiających się na ekranie komunikatów, po otwarciu nowej witryny.
Mają one formę plików tekstowych, które są przechowywane na naszych urządzeniach końcowych. Głównym celem, czy też sposobem wykorzystania ciasteczek jest optymalizacja procesu korzystania ze stron www.
Poza tym wykorzystuje się je w celu gromadzenia danych o charakterze statystycznym. Pozwalają one weryfikować w jaki sposób użytkownicy korzystają z różnych stron internetowych, co z kolei prowadzi do budowania ich w bardziej intuicyjny i przyjazdy dla odbiorców sposób. Dzięki temu zarówno struktura, jak i zawartość poszczególnych stron może zostać skutecznie ulepszona.
Co ciekawe ciasteczka pomagają w rozpoznaniu tego, z jakiego urządzenia użytkownik loguje się do strony www, dzięki czemu jej zawartość zostaje mu wyświetlona w odpowiednio dopasowany sposób. Mowa tu o responsywności, czy np. mobilnym wyświetlaniu na smartfonach czy tabletach.
Kolejnym ważnym zastosowaniem plików cookies jest utrzymywanie sesji użytkownika na danej stronie www. Oznacza to, że przechodząc na kolejne podstrony serwisu, nie musimy na nowo się logować, wpisywać naszego loginu i hasła, tylko pozostajemy zalogowani na danej stronie.
Pliki ciasteczek stanowią ponadto ważną informację marketingową, gdyż zgromadzona na ich podstawie wiedza pozwala na behawioralne dopasowywanie, wyświetlanych reklam. Oznacza to, że będą nam się pojawiać reklamy bardziej zgodne z naszymi zainteresowaniami, preferencjami czy potrzebami.
Ponadto pliki cookies:
- dają nam możliwość korzystania z kont na różnych serwisach,
- zapamiętują, że odwiedziliśmy daną stronę i jakie wybraliśmy ustawienia: język, układ, kolor czy rozmieszczenie treści,
- jeśli coś umieścimy w koszyku na danej stronie, to pliki cookie odpowiadają za przechowywanie tego,
- dzięki nim sklepy internetowe mogą proponować nam produkty podobne do tych, które już nabyliśmy,
- dzięki nim zmieniają się wyświetlane nam reklamy czy ankiety do wypełnienia,
- dzięki nim pozostajemy zalogowani na danym serwisie na każdej z jego podstron,
- dzięki nim tworzone są anonimowe statystyki dotyczące odwiedzin na danym serwisie,
- dają możliwość pokazywania nam reklam, które biorą pod uwagę nasze zainteresowania czy też miejsce zamieszkania.
Czy istnieją rodzaje plików cookie, jeśli tak to jakie?
Jednym z dostępnych podziałów plików cookies, jest ten który wyróżnia: sesyjne, czyli okresowe oraz stałe.
Cookies sesyjne – są one przechowywane na urządzeniu użytkownika do momentu, aż wyloguje się on z serwisu internetowego lub do czasu, gdy wyłączy przeglądarkę internetową.
Cookies stałe – ten rodzaj plików cookies jest z kolei przechowywany na urządzeniach przez z góry określony czas, który zdefiniowany jest przez parametr, który zawiera się w samym pliku cookie.
Każdy użytkownik ma możliwość ręcznie usunąć dowolne pliki cookie, w wybranym przez siebie czasie.
W jaki sposób pliki cookies zapisują się na naszych urządzeniach?
W celu przeglądania stron www używamy konkretnego oprogramowania. Każde z nich w sposób całkowicie domyślny daje plikom cookies zielone światło do zapisywania się na naszych urządzeniach końcowych.
Korzystając z konkretnej przeglądarki mamy możliwość dopasowania jej konfiguracji do swoich potrzeb również w zakresie ciasteczek. Przykładowo możemy zablokować ich automatyczne akceptowanie, czy też uzyskać pojawianie się za każdym razem informacji, o tym, że pliki zostały przesłane na nasze urządzenie.
Wszelkie ustawienia związane z plikami cookies znajdziemy w ustawieniach naszej przeglądarki.
Ważne informacje o zmianach w konfiguracji cookies
Dopasowanie konfiguracji cookies do swoich oczekiwań może wpływać na dostępność oraz funkcjonalność określonych stron internetowych. W niektórych przypadkach nakładanie ograniczeń ze strony użytkownika może prowadzić nawet do całkowitego zablokowania możliwości korzystania ze strony www.
Jeśli nie wprowadzimy zmian w zakresie cookies w naszej przeglądarce, będzie oznaczało, że automatycznie zapisują się one na naszych urządzeniach końcowych.
Musimy zdawać sobie sprawę, że jeśli wyłączymy stosowanie plików cookies w naszej przeglądarce, to będzie to niosło za sobą określone konsekwencje. Dotyczą one przede wszystkim stron, na których obowiązkowe jest logowanie się w celu uzyskania dostępu. Pojawią się utrudnienia w korzystaniu z niektórych usług. Decyzja o wyłączeniu cookies nie będzie oznaczała, że nie będziemy mogli przeglądać treści serwisów internetowych, trudności mogą się jednak pojawić w przypadku tych, które wymagają logowania się.
Konfiguracja cookies
Jak już wiemy możemy ograniczyć zapisywanie się plików cookies, uzyskiwać informację o ich przesyłaniu lub całkowicie wyłączyć tę możliwość dla naszej przeglądarki. Właśnie od niej zależy to, w jaki sposób należy postępować przy konkretnym założeniu. Opcję takie znajdziemy zawsze w jej ustawieniach, jednak w każdej z nich może to wyglądać nieco inaczej.
Przeglądarki internetowe dają szerokie możliwości jeśli chodzi o konfigurację plików cookie. Mamy możliwość całkowitego ich zablokowania, jak również zezwolenia na ich zapisywanie. Ponadto doskonałą opcją wydaje się wybranie witryn, z których pliki cookie będą dopuszczalne. Przyjrzyjmy się najpopularniejszym przeglądarkom.
1. Przeglądarka Chrome
- W prawym górnym rogu przeglądarki znajdują się charakterystyczne trzy kropki – to ikona menu Chrome – kliknij w nią.
- W menu wybierz opcje ustawienia i kliknij.
- Następnie należy wybrać sekcję „Prywatność i bezpieczeństwo”, a w niej „pliki cookie i inne dane witryny”.
- Z kolei w sekcji „Ustawienia ogóle” dokonaj zmiany preferencji odnośnie plików cookie.
- Jeśli zależy Ci, aby przeglądarka akceptowała jedynie Twoje własne pliki cookie, to możesz zaznaczyć „blokuj pliki cookie innych firm”.
2. Przeglądarka Mozilla Firefox
- W górnym rogu przeglądarki znajdzie trzy paski – ikona menu – kliknij w nią i wybierz „opcje”.
- Wejdź do sekcji „prywatność i bezpieczeństwo” i wybierz dla siebie odpowiedni poziom zabezpieczeń, przez co jednocześnie zmodyfikujesz pliki cookie. Jedna z opcji to „własna ochrona” tutaj możesz spersonalizować ustawienia przeglądarki.
- Poniżej znajdziesz dodatkowe opcje dotyczące ciasteczek, np. możliwość czyszczenia pamięci podręcznej.
3. Przeglądarka Microsoft Edge
- Tutaj ikona menu to trzy kropki – klikamy i wybieramy opcje „ustawienia”.
- Następnie przechodzimy do sekcji „Pliki cookie i uprawnienia witryny”, w której wybieramy „pliki cookie i dane witryny”.
- Tutaj mamy możliwość dopasowywania ustawień plików cookie do własnych potrzeb.
Czyszczenie pamięci podręcznej i plików cookie w przeglądarce
Korzystając z przeglądarki internetowej mamy możliwość zarządzania danymi podręcznymi, które ona zapisuje – należą do nich również pliki cookies, historia pobierania czy przeglądania oraz dane wypełnionych wcześniej formularzy. Od czasu do czasu konieczne lub przydatne może okazać się czyszczenie pamięci podręcznej łącznie z plikami cookies. Jak to dokładnie zrobić?
1. Przeglądarka Chrome
- Klikamy ikonę menu Chromę w górnym rogu – trzy kropki.
- Wybieramy opcję „więcej narzędzi”.
- W kolejnym kroku klikamy na przycisk „wyczyść dane przeglądania”.
- Wyświetli się specjalne okno, w którym wybieramy czas, z jakiego dane mają być usunięte oraz rodzaj informacji, których chcemy się pozbyć.
2. Przeglądarka Firefox
- Ikona menu to trzy paski – klikamy i wybieramy „opcje”.
- Po lewej stronie znajduje się menu, z którego należy wybrać „Prywatność i bezpieczeństwo”.
- Znajdujemy sekcję „ciasteczka i dane stron” i klikamy przycisk „wyczyść dane”.
- W oknie, jakie się wyświetli wybieramy rodzaj informacji do usunięcia i klikamy przycisk „wyczyść”.
3. Przeglądarka Microsoft Edge
- W prawym górnym roku ekranu znajdziesz ikonę przypominającą koło zębate, kliknij w nią i wybierz przycisk „bezpieczeństwo”.
- Następnie należy wybrać opcję „usuń historię przeglądania”.
- Wyświetli się osobne okno, w którym wybieramy, jakie informacje chcemy usunąć i klikamy przycisk „usuń”.
Zwróć uwagę, czy chcesz usunąć pliki cookie ze stron znajdujących się pośród ulubionych. Jeśli nie to zaznacz „zachowaj dane ulubionych witryn sieci web”.
Skutki usunięcia pamięci podręcznej i plików cookie
Usunięcie pamięci podręcznej i plików cookie może wiązać się z określonymi skutkami. Zalicza się do nich utracenie ustawień na stronach www, które w ostatnim czasie odwiedzaliśmy. Jeśli np. miałeś zaznaczone w przeglądarce zapamiętanie loginu i hasła na konkretnej stronie, to w wyniku czyszczenia zostaną one utracone. Warto więc upewnić się, że je pamiętamy. Niekiedy niektóre strony po usunięciu pamięci podręcznej ładują się nieco dłużej.
Pliki cookie w e-commerce
Branża e-commerce szeroko wykorzystuje pliki cookie i są one dla niej bardzo przydatne. Szczególnie istotne są w odniesieniu do sklepów internetowych. Ich funkcjonalność polega tu przede wszystkim na zapamiętywaniu tego, jakie towary oglądali konkretni klienci, czas trwania i liczbę wizyt oraz ich porę na wybranej stronie internetowej.
Ich odpowiednie ustawienie pozwala również sprawdzać skąd użytkownik wszedł na stronę – czy to z banera reklamowego, czy wyszukiwarki, czy też z linku zamieszczonego na innym portalu.
Wszystkie te informacje mają bardzo duże znaczenie dla przedsiębiorcy. Dlaczego? Otóż zyskuje on informacje o swoich klientach i potencjalnych klientach, dzięki czemu może lepiej planować kampanię reklamową.
Również w oparciu o ciasteczka, działają reklamy kontekstowe Google AdWords, choć wykorzystują je również inne sieci reklamowe. Zbierają one informacje odnośnie tego, jakie strony odwiedza użytkownik. Określane są grupy naszych zainteresowań, w związku z nimi pojawiają się odpowiednio dopasowane reklamy.
Za sprawą ciasteczek doszło do rozwoju koncepcji remarketingu. Chodzi o próby nakłaniania klientów na powrót do konkretnego sklepu. Ma to miejsce zarówno jeśli jedynie przeglądaliśmy asortyment, jak i gdy porzucamy koszyk bez złożenia zamówienia. Informacje o tym, że nie staliśmy się klientami są zapisywane w plikach cookie i algorytm wyświetla nam reklamy dokładnie tych produktów, jakie oglądaliśmy.
Ponadto dane, jakie zostaną zgromadzone z ciasteczek mogą posłużyć do stworzenia mailingu remarketingowego o spersonalizowanej treści, przypominającego klientowi o produktach, które go zainteresowały, mogą proponować również produkty z tej samej kategorii, co te które oglądał.
Cookies i kontrowersje
Stosowanie plików cookie uznawane jest za dość kontrowersyjne. Z jednej strony bez nich serfowanie po sieci jest właściwie niemożliwe, z drugiej jednak użytkownicy uważają, że zbieranie danych na ich temat i ciągłe śledzenie ich poczynań nie jest w porządku. W związku z tym W Unii Europejskiej konieczne jest informowanie przez witrynę o tym, że korzysta z cookies, a internauta musi wyrazić na nie zgodę.
Jeśli nie chcemy, aby były zbierane pliki cookies na nasz temat to możemy we wskazany wyżej sposób ustawić sobie odpowiednie preferencje dla wyszukiwarki.
Cookies – co warto zapamiętać?
- Przede wszystkim do zadań plików cookies nie należy identyfikowanie użytkowników i nie prowadzą do ustalania czyjejkolwiek tożsamości.
- W cookies nie znajdują się dane, które podajemy w czasie rejestrowania się na serwisach.
- Ciasteczka sprawdzają przede wszystkim informacje o przeglądarce oraz urządzeniu, których używamy do przeglądania stron internetowych.
- Nie powodują zmian w naszych komputerach, ani ich oprogramowaniu.
- Nie szkodzą ani nam ani naszym urządzeniom.
- Dzięki nim strony, które wyświetlamy są bardziej do nas dopasowane.
Zmiany w Google – zniknięcie plików cookie?
Wygląda jednak na to, że w najbliższym czasie czekają nas duże zmiany. Wprowadza je Google. Już od 2022 roku możemy spodziewać się całkowitego zniknięcia plików cookie. Do tej pory przedsiębiorcy korzystali z nich w celu śledzenia poruszania się użytkowników w sieci. Pojawia się więc pytanie: jak skutecznie promować swoją stronę bez wykorzystania ciasteczek? Czy będzie możliwe zarządzanie danymi bez wykorzystania cookies?
Wykorzystanie plików cookies sprawiało, że przedsiębiorcy mieli możliwość wybierania modelowych odbiorców dla swojej oferty, jak również łatwego kierowania do nich swojej oferty reklamowej. Z punktu widzenia firm ciasteczka były bardzo wygodne, gdyż zapisywały się na urządzeniu końcowym użytkownika, gdy odwiedzał on strony w sieci i dawały możliwość identyfikowania jego działań w sieci. W ten sposób właściciele stron mogli je dopasowywać do swoich odbiorców oraz przechowywać ich dane.
Wszystko wskazuje jednak na to, że era ciasteczek nieuchronnie się kończy. Google zapowiada bowiem rewolucyjną zmianę, która już od roku 2022 ma całkowicie wyeliminować ciasteczka. Bezpieczeństwo internautów będzie chronione przez Privacy Sandbox. Pod tą nazwą kryje się inicjatywa, której zadaniem ma być stworzenie w sieci przestrzeni, która będzie gwarantować użytkownikom zdecydowanie większą prywatność.
Zgodnie z założeniami Privacy Sandbox ma wyznaczyć nowe standardy i doprowadzić do utworzenia nowej i w pełni etycznej bazy danych użytkowników internetu. Rozwiązanie to pozwoli na to, aby reklamodawcy otrzymywali jedynie anonimowe dane, natomiast wszelkie dane poufne będą przed nimi ukrywane. Ponadto wprowadzana aplikacja sprawi, że nie będzie możliwe przekazywanie plików cookies pomiędzy obcymi stronami internetowymi.
Mimo iż, w pierwszym odruchu zmiana może przestraszyć reklamodawców, to jednak nie musi ona doprowadzić do pojawienia się źle targetowanych reklam, czy też braku możliwości kontaktu z klientami. Większość danych nadal będzie można uzyskać, jednak pojawią się w tej kwestii nowe zasady. Obecnie prace giganta (Google) mocno koncentrują się na poszukiwaniu nowych sposobów reklamy, które nie będą prowadziły do identyfikowania internauty w sieci.
Zmiany spowodowane są pojawiającymi się w ostatnich latach obawami klientów, dotyczącymi ujawniania danych i ich wykorzystywania niezgodnie z wyrażoną zgodą. W związku z tym wprowadzenie nowych zasad może skutkować tym, że rozpocznie się budowanie zasad uczciwej konkurencji w sieci, a z klientami będzie można zbudować relację opartą na zaufaniu i jasnej komunikacji.
Dotarcie do klientów w przyszłości będzie się wiązało z koniecznością budowania przez przedsiębiorców własnych baz danych. Może warto już rozpocząć ten proces? Będzie on oczywiście bardziej wymagający i czasochłonny. Informacje będziemy pozyskiwać z analizy zachowań użytkowników na naszej stronie czy w aplikacji, z social mediów, czy danych pozostawionych przez samych użytkowników.
Obecnie w sieci mamy do czynienia ze świadomymi konsumentami, w związku z czym zmiany wcale nie muszą doprowadzić do tego, że stracimy klientów. Niezbędne jest jednak stosowanie się do kilku ważnych zasad w tym zakresie.
1. Unikaj spamowania reklamami – użytkownicy nie lubią nachalnych i bezużytecznych reklam – jeśli Twoje takie nie będą to informacje z nich zostaną lepiej przyswojone.
2. Warto również przekazywać klientom regularnie, użyteczne treści. Z całą pewnością osoby, które będą zainteresowane naszym contentem będą same zostawiać nam swoje dane. Dodatkowo można zwrócić uwagę klientów, proponując im ciekawe podcasty lub webinary.
3. Klienci oczekują transparentności, w związku z tym ogromne znaczenie ma uczciwość wobec nich – oznacza to, że nie należy przechowywać danych bez posiadania ich wyraźnej zgody.
