Założenie własnej działalności gospodarczej, jak i jej rozwijanie wiążą się z koniecznością nakładów finansowych. Oczywiście najkorzystniej jest dla nas jeżeli jeszcze przed otwarciem firmy odłożymy odpowiedni kapitał, z którego poniesiemy wszelkie koszta. Jeśli zaś chcemy rozwijać firmę, to dobrze jeśli zarabia ona tyle, aby było nas stać na dodatkowe inwestycje. Jednak nie zawsze tak jest. Dlatego niekiedy konieczne jest pozyskiwanie finansowania z innych źródeł.
W tej kwestii pojawiają się takie pojęcia jak dotacja i dofinansowanie. Nie każdy je odróżnia i potrafi odpowiednio wyjaśnić, jednak z pewnością z punktu widzenia przedsiębiorcy mają duże znaczenie, więc warto poznać podstawowe, pojawiające się pomiędzy nimi różnice. Dodatkowo dowiedz się czym jest subwencja, która w tym zestawieniu ma nie mniejsze znaczenie.
Spis treści
Dotacja i dofinansowanie – czym się różnią?
Istnieje wiele pojęć związanych z finansami, które niekiedy ciężko dobrze zrozumieć czy odróżnić. Właśnie dlatego bardzo ważne jest poznanie ich podstawowych definicji i różnic, tak aby właściwie się nimi posługiwać, jak również wiedzieć, z czego dokładnie chcemy skorzystać, czy też co nam i naszej firmie przysługuje i może pomóc.
Dotacja – co należy o niej wiedzieć?
Zgodnie z polskim prawem dotacja to sposób na finansowanie lub dofinansowywanie zadań publicznych. Środki finansowe, które przeznaczone są właśnie na dotacje mogą pochodzić z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego lub z funduszy międzynarodowych, takich jak np. fundusze unijne.
Aby uzyskać dotację należy złożyć odpowiedni wniosek – taki jakiego wymaga strona przyznająca dotacje, w odpowiednim terminie.
Przyznawanie dotacji odbywa się na zasadzie uznaniowej. Oznacza to, że aby otrzymać środki o jakie wnioskujemy musimy spełnić określone kryteria. Gdy już złożymy wniosek, wraz ze wszystkimi wymaganymi dokumentami, odpowiedni organ podejmuje decyzję, czy dotacja zostanie nam przyznana czy też wniosek zostanie odrzucony.
Tym, co jest dla dotacji najbardziej wyróżniające jest fakt jest ona bezzwrotna i bezpłatna. Taka pomoc finansowa ma skutecznie wspierać budowanie biznesu. Istnieją jednak również pewne ograniczenia. Wszystko uzależnione jest od samej umowy i tego, skąd i na jaki cel pozyskujemy dotację. Niekiedy pojawiają się określone wymogi, np. możemy spotkać się z sytuacją, w której podmiot udzielający wsparcia finansowego wymaga, aby nasza firma utrzymała się na rynku przez określony czas, np. 12 miesięcy, a jeśli tak się nie stanie to wymagany będzie zwrot środków.
Dotacje wyróżniają się również swoją celowością. W praktyce oznacza to, że pieniądze, jakie uzyskamy w ramach dotacji możemy spożytkować w określony sposób, na konkretny cel.
Wraz z wnioskiem o dotację w większości przypadków niezbędne jest złożenie również biznesplanu, analizy konkurencji oraz kosztorysu, który w precyzyjny sposób będzie prezentować, co przedsiębiorca zamierza nabyć w ramach dotacji. Z takich zakupów trzeba się będzie rozliczyć, a część wydatków może również zostać zakwestionowana.
Rodzaje dotacji:
Dotacje celowe | Finansowanie z budżetu państwa. Stanowią wspomaganie finansowe dla jednostek państwowych takich jak: jednostki samorządu terytorialnego, agencje wykonawcze, instytuty naukowe czy jednostki spoza sektora finansów publicznych. |
Dotacje przedmiotowe | Ich celem jest stymulowanie produkcji określonych wyrobów lub usług. Przyznawane są więc przedsiębiorcom, którzy świadczą usługi objęte dotacją lub wytwarzają konkretne produkty. Obejmują również podmioty rolnicze. |
Dotacje podmiotowe | Mają one na celu dofinansowanie jedynie działalności bieżących, które wymienia specjalna ustawa lub umowa międzynarodowa. |
Dofinansowanie – co trzeba o nim wiedzieć?
Dofinansowanie może być zarówno zwrotną formą pomocy finansowej, jak i bezzwrotną. Zwykle pokrywa część potrzebnej sumy, czyli jest rodzajem dopłaty brakujących środków. Jednak nie istnieje w polskim prawodawstwie uregulowana definicja tego pojęcia. Bazując na słowniku języka polskiego można stwierdzić, że dofinansowanie to nieco szersze pojęcie od dotacji. Dokładnie rzecz ujmując dotacja będzie specjalnym rodzajem dofinansowania.
W związku z tym nie ma między nimi wyraźnych różnić, gdyż dotacja jest dofinansowaniem.
Uzyskanie dofinansowania możliwe jest w różnych instytucjach, mogą one również pochodzić z funduszy unijnych. W Polsce funkcjonuje kilka różnych programów, które pozwalają na pozyskanie środków na rozmaite cele związane z działalnością przedsiębiorcy. Wyróżniamy programy krajowe oraz regionalne.
Dostępne są takie programy krajowe jak:
- Program Inteligentny Rozwój,
- Program Infrastruktura i Środowisko,
- Program Polska Cyfrowa,
- Program Wiedza, Edukacja, Rozwój,
- Program Pomoc Techniczna,
- Program Polska Wschodnia.
W ramach tych programów przyznawane były odpowiednie sumy do rozdysponowania w konkretnych latach. Oprócz tego przedsiębiorcy mają możliwość korzystania z programów regionalnych dla swojego województwa – tutaj również każde województwo dysponuje odpowiednią pulą środków.
Uwagę zwracają również specjalne programy unijne, które stanowią wsparcie dla określonych dziedzin. Przykładowo program COSME ma za zadanie ułatwiać małym i średnim przedsiębiorcom dostęp do rynków na terenie wspólnoty. Unia wspiera również budowę infrastruktury drogowej, czy wymiany międzynarodowe uczniów i studentów.
Z całą pewnością ogromne dofinansowania dotyczą infrastruktury transportowej, zarówno drogowej, jak i kolejowej. Rośnie jednak również poziom wydatków, jakie pochłania innowacyjność i wsparcie przedsiębiorców. Popularne są także inwestycje związane z ochroną środowiska i energetyką, ale również z kulturą, zatrudnieniem, edukacją czy przeciwdziałaniem wykluczeniu społecznemu.
Niezależnie od celu środki dotacji czy dofinansowania z Unii Europejskiej muszą być wykorzystywane dokładnie w taki sposób, jak zostało to przewidziane we wniosku. Inne postępowanie może prowadzić do cofnięcia finansowania i konieczności zwrócenia środków.
Dotacja i dofinansowanie a zwrot środków
W większości przypadków dotacje i dofinansowania, szczególnie te uzyskane ze środków unijnych lub z budżetu państwa pozostają bezzwrotne. W szczególnych przypadkach, gdy nie dotrzymamy warunków umowy, zachodzić może konieczność ich zwrócenia.
Zarówno dotacja, jak i dofinansowanie stanowią sposób na finansowanie działalności gospodarczej. Mogą umożliwić nam jej rozpoczęcie lub rozwinięcie, gdy już działamy na rynku. Kluczowe może być skorzystanie z odpowiednio dla nas dobranego programu.
Pamiętajmy jednak, że jeśli takiego finansowania nie uzyskamy, to możemy składać wniosek i próbować kolejny raz. Oprócz tego istnieje również możliwość skorzystania z innych opcji finansowania działalności – zwykle zwrotnych. Warto więc przemyśleć obecną sytuację swojego biznesu i wybrać najlepszą dla siebie opcję.
Dotacja i dofinansowanie – możliwości niezwiązane z Unią Europejską
Przedsiębiorcy mogą obecnie również wybierać pośród różnych programów wsparcia, które pochodzą m.in. z urzędu pracy. Pozwalają one uzyskać określone, dodatkowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Zwykle konieczne jest przejście kursu w urzędzie, który kończy się przygotowaniem własnego biznesplanu.
Środki udostępniane z programów unijnych związanych z kapitałem ludzkim również dają nam możliwości wykorzystania określonych zasobów. Jednak przyznawane są one na drodze konkursowej, w związku z czym w pierwszej kolejności należy złożyć wniosek w punkcie obsługi wniosków unijnych i wygrać.
Mimo wszystko jeśli staramy się o jakiekolwiek środki z Unii Europejskiej, musimy pamiętać, że są one mocno nadzorowane. W związku z tym niezbędne jest skrupulatne przestrzeganie warunków ich przyznawania i wydatkowanie jedynie na wskazane we wniosku cele.
Jeśli planujemy otworzyć lokalną firmę, to warto również wcześniej udać się do urzędu gminy i dowiedzieć się, czy nie są planowane samorządowe programy dofinansowania. W ich przypadku jest zwykle możliwość wydatkowania zarówno na założenie firmy, jak i na jej dalsze działanie.
Kolejną opcją uzyskania dofinansowania są tzw. aniołowie biznesu. Taka osoba – inwestor sama może dostrzec przedsiębiorcę i obiecujący biznes, w który chętnie zainwestuje. Jednak jeśli dopiero ruszamy z naszym pomysłem możemy również samodzielnie poszukać swojego anioła, który zainwestuje w nasz rozwój i pomoże zaistnieć na rynku.
Firmy, które dopiero zaczynają swoją przygodę na rynku mogą uzyskać dofinansowania na start-upy, m.in. w inkubatorach przedsiębiorczości. Jest to dobra opcja dla młodych osób na start własnego, pierwszego biznesu.
Możliwość korzystania z dofinansowań mają również fundacje. Warto więc rozważyć, czy nasza działalność nie może mieć właśnie takiego charakteru. Ich działanie opiera się o statut, w związku z czym regulowane jest to, na co mogą być wydatkowane środki. Jednak fundacje mają często swoich stałych darczyńców, którzy regularnie wspierają ich działalność swoimi wpłatami.
Dotacja a subwencja
Subwencja jest kolejnym rodzajem środków, jakie mogą zostać przyznane. Jednak często pojawia się problem z jej odróżnieniem od dotacji. Kluczowe jest tu, że subwencja jest formą pomocy mającą charakter roszczenia prawnego, co oznacza, że jej przekazanie na rzecz konkretnego podmiotu, wynika z określonego zapisu w budżecie, więc nie ma możliwości jej odrzucenia.
Jest to pomoc o charakterze bezpłatnym i bezzwrotnym, jednak w odróżnieniu od dotacji nie jest celowa. W związku z tym podmiot, który ją otrzyma będzie samodzielnie decydował o przeznaczeniu środków.