Wielkość firmy, sektor, do jakiego należy, firma mikro, mała, średnia a może duża? Jakim jesteś przedsiębiorcą i jak określić, do której grupy zalicza się prowadzona przez Ciebie działalność? Może to mieć znaczenie np. w różnego rodzaju dotacjach unijnych, które kierowane są do konkretnego sektora. Dowiedz się więc, jakie są podstawowe kryteria podziału i definicje podstawowych segmentów.
Kwestie związane z sektorami, do jakich zalicza się konkretną firmę definiowane są przez Ustawę Prawo Przedsiębiorców, czyli podstawowy akt prawny odnoszący się obecnie w Polsce do prowadzonej działalności gospodarczej.
Spis treści
Ustalanie wielkości przedsiębiorstwa – jak to zrobić?
Głównym kryterium wpływającym na to, do jakiej grupy zaliczymy prowadzoną przez siebie firmę jest ilość pracowników, jaką zatrudniamy, oraz dochody, jakie firma uzyskuje. Te podstawowe parametry pozwalają na dokonanie oceny, czy prowadzona przez nas firma może być zaliczona do MŚP (małych i średnich przedsiębiorstw), czy też jest już dużą firmą.
Istotny jest tu fakt, że zarówno pierwszy jak i drugi czynnik, czyli i ilość zatrudnianych pracowników i dochód firmy, mają równorzędne znaczenie w przyporządkowaniu prowadzonej działalności do określonego sektora. Jest to dokładnie zaznaczone w Ustawie Prawo Przedsiębiorców.
| Średnia ilość pracowników w ciągu roku | Obrót roczny (netto) | Suma aktywów w bilansie | |
| Mikroprzedsiębiorca | Zatrudnia mniej niż 10 pracowników | Jest niższy niż równowartość w złotych 2 mln Euro | Niższa niż równowartość w złotych 2 mln. Euro |
| Mały przedsiębiorca | Zatrudnia mniej niż 50 pracowników | Jest niższy niż równowartość w złotych 10 mln Euro | Niższa niż równowartość w złotych 10 mln Euro |
| Średni przedsiębiorca | Zatrudnia mniej niż 250 pracowników | Jest niższy niż równowartość w złotych 50 mln Euro | Niższa niż równowartość w złotych 43 mln Euro |
| Duży przedsiębiorca | Zatrudnia 250 pracowników lub więcej | Przekracza równowartość w złotych 50 mln Euro | Przekracza równowartość w złotych 43 mln Euro. |
MŚP – co oznacza
Pod tym skrótem ukrywa się sektor małych i średnich przedsiębiorstw. Zaliczamy tu jednak również mikrofirmy, małe firmy i średnie firmy. W tej grupie znajduje się większość firm działających na Polskim rynku. Pojawienie się takich rodzajów firm w naszym prawie, związane jest z prawem Unii Europejskiej, do której musieliśmy się odpowiednio dopasować, po wstąpieniu do wspólnoty.
Na przydział firmy do konkretnego segmentu nie ma wpływu forma prawna przedsiębiorstwa. Mogą to być więc działalności jednoosobowe, firmy rodzinne czy spółki.
Mikroprzedsiębiorca – kiedy nim jesteś?
Już sama nazwa wskazuje, że mikro przedsiębiorstwa są tymi najmniejszymi. W większości przypadków zalicza się tu działalności jednoosobowe lub niewielkie rodzinne biznesy. Ponadto do tej grupy zaliczone mogą zostać również osoby samozatrudnione.
Mimo to, aby dokładnie określić, która firma może być mikroprzedsiębiorcą, koniecznie należy sięgnąć do Ustawy Prawo Przedsiębiorców, która tę kwestię jednoznacznie definiuje. Zgodnie więc z jej zapisami, mikroprzedsiębiorstwem jest firma, która w przynajmniej jednym z ostatnich dwóch lat obrotowych:
- zatrudniała średniorocznie mniej niż 10 pracowników,
- Osiągnięty przez nią roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, usług, wyrobów i operacji finansowych nie przekroczył równowartości 2mln Euro w polskich złotych.
Mikroprzedsiębiorstwa stanowią ważną część polskiej gospodarki. Jest ich wiele i doskonale sprawdzają się właściwie w każdej branży. Działają jako tzw. outsourcing dla większych podmiotów, wykonując określone działania. Mimo więc, iż są to niewielkie firmy, to jest ich bardzo dużo, co ma ogromne znaczenie dla funkcjonowania całej gospodarki.
Mała firma – czy już ją prowadzisz?
W przypadku małej firmy mamy do czynienia już z nieco innymi kryteriami. Wiele osób, które zaczynały od działalności jednoosobowej, może stwierdzić, że wcale nie jest ona taka mała. Wyróżnia ją dość dobrze ugruntowana pozycja na rynku i status zaufanego podwykonawcy. Zwiększają się obroty w stosunku do działalności mikro, jak również grupa zatrudnianych pracowników może być na tym etapie dość znaczna.
Zgodnie z zapisami Ustawy Prawo Przedsiębiorców mała firma to taka, która w przynajmniej jednym z ostatnich dwóch lat obrotowych:
- Średniorocznie zatrudnia mniej niż 50 pracowników.
- Osiągnięty przez nią roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów, usług i operacji finansowych nie przekroczył równowartości 10 mln Euro w przeliczeniu na polskie złotówki.
Średnia firma – kiedy możemy zaliczyć się do tej grupy?
Kolejnym etapem rozwoju w prowadzonej działalności jest średnia firma. Warto zwrócić uwagę, że przy polskich warunkach gospodarczych, a szczególnie w ujęciu lokalnym średnia firma może być postrzegana, jako wyjątkowo potężne przedsiębiorstwo. W naszym kraju biznesy, które zgodnie z ustawą są średnie to silne marki i ważni pracodawcy w konkretnym regionie. Można im również przypisać duży wpływ na sytuację gospodarczą na danym obszarze.
Niezmiernie rzadko można spotkać ich w roli podwykonawców. Najczęściej takie przedsiębiorstwa są generalnymi wykonawcami prac, działają w eksporcie i współpracują z kontrahentami zza granicy.
Ustawa Prawo przedsiębiorców określa, że średnią firmą jest taka, która w przynajmniej jednym z ostatnich dwóch lat obrotowych:
- średniorocznie zatrudniała mniej niż 250 pracowników.
- Osiągnięty przez nią roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów, usług i operacji finansowych nie przekroczył równowartości 50 mln Euro w przeliczeniu na polskie złotówki, lub też suma jej aktywów nie przekroczyła równowartości 43 mln. Euro.
Ważne!
W przypadku każdego rodzaju firmy Ustawa Prawo Przedsiębiorców wyróżnia dwa kryteria. Jednym jest ilość zatrudnianych pracowników, a drugim średni obrót roczny. Co istotne, aby zaliczyć firmę do konkretnej grupy musi ona spełniać obydwa kryteria. W związku z tym jeśli np. w firmie pracuje 7 osób, jednak jej średni roczny obrót przekroczy np. 10 mln Euro to nie będzie ona już mikroprzedsiębiorstwem, a średnią firmą.
Duże – czyli jakie?
Pozostają duże firmy, które gdy wiemy już, jakie są średnie, wydawać się mogą prawdziwymi gigantami. Często tak właśnie jest. Co ciekawe, w polskim prawie nie pojawia się definicja, która sztywno określa dużą firmę, tak jak ma po miejsce w przypadku poprzednich.
Mimo to, na podstawie poznanych już informacji o innych segmentach, możemy łatwo określić, że duża firma, to taka, która w przynajmniej jednym z ostatnich dwóch lat obrotowych:
- zatrudniała średniorocznie więcej niż 250 pracowników.
- Wygenerowany przez nią roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów, usług i transakcji finansowych przekroczył równowartość 50 mln Euro w przeliczeniu na złotówki lub też suma jej aktywów przekroczyła wartość 43 mln Euro.
Duże firmy są zdecydowanie najmniejszą grupą przedsiębiorstw w Polsce. Jednak nie można bagatelizować ich znaczenia. Mają one bardzo duży wpływ na gospodarkę. Dzięki nim powstaje bardzo wiele miejsc pracy, a do budżetu państwa wpływają znaczące podatki. Jednak oprócz tego są one istotne w budowaniu gospodarczego potencjału kraju i oddziałują na to, jak postrzegana jest Polska w międzynarodowym sektorze przedsiębiorczości.
Forma prawna dużej firmy – wiele osób uważa, że jeśli duża firma, to jedynie spółka. Z prawnego punktu widzenia nie jest to jednak koniecznością i można ją z powodzeniem prowadzić, jako zwykłą działalność gospodarczą. Jednak biorąc pod uwagę kwestie wizerunkowe i koszty publicznoprawne nie jest to dobra droga i jest rzadko spotykana.
Jaką firmę prowadzę – dlaczego muszę to wiedzieć?
Podział firm zgodnie z ich wielkością powstał z kilku powodów. Pierwszym z pewnością są kwestie formalne. Warto również wiedzieć, że usystematyzowanie tej kwestii zostało wymuszone przez przepisy unijne. Kluczowy jest ponadto fakt, że to, do jakiej kategorii zostanie zaliczona prowadzona przez nas firma, może być powiązane z jej sytuacja ekonomiczną.
Najważniejsze aspekty wiążą się z firmami zaliczanymi do sektora MŚP (mikro, małe i średnie). Warto zwrócić uwagę, że właśnie tacy przedsiębiorcy mogą często stanowić beneficjentów korzystnych programów unijnych czy też krajowych. W ten sposób można uzyskać dotację, skorzystać z taniej pożyczki czy niskooprocentowanego kredytu na rozwój prowadzonej działalności.
Posiadanie wiedzy na temat tego, w jakiej grupie znajduje się nasza firma jest o tyle istotna, że wiele programów wsparcia kierowanych jest tylko do konkretnej grupy, np. do mikroprzedsiębiorców, małych przedsiębiorców lub średnich przedsiębiorców.
Jak obliczyć średnioroczne zatrudnienie w firmie?
Średnioroczne zatrudnienie stanowi jedno z kryteriów branych pod uwagę przy określaniu segmentu, do jakiego należy firma. Sposób określania tego zatrudnienia zawarty jest w Ustawie Prawo Przedsiębiorców. Konieczne jest przeliczenie pełnych etatów w firmie, jednak w wyliczeniach pomija się następujące osoby:
- korzystające z urlopów macierzyńskich oraz urlopów na zasadach urlopów macierzyńskich,
- korzystające z urlopów ojcowskich,
- korzystające z urlopów rodzicielskich oraz wychowawczych,
- które zostały zatrudnione w celach przygotowania zawodowego.
Jeśli chodzi o średnioroczne zatrudnienie, to koniecznie musimy brać pod uwagę pełne etaty oznacza to, że jeśli mamy 12 pracowników zatrudnionych na pół etatu i 4 na cały etat, to w naszej firmie jest 10 pełnych etatów. Jest to rodzaj obliczeń stosowany w statystykach, gdyż prawo nie wskazuje jednoznacznie, w jaki sposób powinno się obliczać roczne zatrudnienie w firmie.
Pracownik – kim jest?
Kolejny warunek pojawia się w kwestii związanej z definicją pracownika. W Ustawie Prawo Przedsiębiorców nie została wskazana jego definicja, w związku z tym obowiązujące jest kierowanie się tą, prezentowaną przez Kodeks pracy.
Wielkość firmy, przynależność przez nią do określonego sektora określa się na podstawie średniorocznego zatrudnienia pracowników. Kto jednak jest pracownikiem? Zgodnie z Kodeksem pracy jest to osoba, która pozostaje zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
Jak widać nie pojawiają się tu wszystkie stosowane w Polsce rodzaje umów. W związku z tym nie zawsze możemy mówić o zatrudnianiu pracowników przez naszą firmę, co ma duże znaczenie w obliczaniu średniorocznego zatrudnienia i wielkości naszej działalności.
Roczny obrót ze sprzedaży towarów, wyrobów, usług i operacji finansowych
Ten warunek nie jest dokładnie usystematyzowany w Ustawie Prawo Przedsiębiorców. Wiemy jednak, że pod uwagę ma być brany rok obrotowy i jeśli firma działa na rynku co najmniej dwa lata, to przynajmniej w jednym z nich musi spełnić określony warunek obrotowy. Jeśli z kolei firma działa krócej niż rok, to obrót określany jest na podstawie danych z ostatniego, udokumentowanego przez przedsiębiorcę okresu.
