Jeśli chcemy zająć się prowadzeniem własnego biznesu, to jego najprostszą formą prawną, która jednocześnie jest najchętniej wybierana przez wielu przedsiębiorców jest jednoosobowa działalność gospodarcza. Każde tego rodzaju przedsięwzięcie wiąże się jednak z koniecznością ponoszenia określonych kosztów oraz z ryzykiem. Dlatego z pewnością warto dowiedzieć się w jakich sytuacjach założenie jednoosobowej działalności będzie opłacalne, a w których lepiej się na to nie decydować.
Jednoosobowa działalność gospodarcza jest dość łatwa w prowadzeniu, a jej założenie nie wymaga ponoszenia specjalnych nakładów finansowych. Jest to rodzaj firmy, która posiada jednego właściciela.
Co trzeba wiedzieć przed założeniem własnej działalności?
Istnieje kilka ważnych elementów, o których powinna wiedzieć osoba planująca założenie własnej działalności gospodarczej.
- Rejestracja w Centralnej Ewidencji i i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) – Od tego musimy zacząć jeśli chcemy założyć własną działalność gospodarczą. W tym celu konieczne jest wypełnienie wniosku CEIDG-1, co może odbyć się osobiście lub przez internet.
- Nazwa firmy – polskie prawo jednoznacznie wskazuje, że nazwa działalności gospodarczej, która prowadzona jest przez osobę fizyczną musi zawierać jej imię i nazwisko. Jednak nie musi to być jedyny człon nazwy – możemy ją odpowiednio uzupełniać.
- Kody PKD – są to specjalne kody, których listę znajdziesz w odpowiednich wyszukiwarkach. Musisz je podać w trakcie zakładania działalności gospodarczej, będą one określać jej profil i zadania, jakie zamierzasz wykonywać.
- Forma opodatkowania – w tej kwestii jako przedsiębiorca masz wolny wybór, jednak konieczne jest przemyślenie tej kwestii odpowiednio wcześniej, gdyż wybraną opcję należy podać już w trakcie składnia wniosku o założenie działalności gospodarczej. Można zdecydować się na kilka rozwiązań: pit liniowy, pit na zasadach ogólnych, karta podatkowa oraz ryczałt od przychodów.
- Składki ZUS– wypełniając wniosek o założenie działalności, wnioskujesz również o zgłoszenie jako płatnika składek ZUS (zasada jednego okienka). Są one obowiązkowe i należy je opłacać niezależnie od osiąganych dochodów. Warto zwrócić uwagę również na możliwości związane z ulgą na start i niskim ZUS-em.
- NIP i REGON – każdy przedsiębiorca musi odpowiednio rozliczać się z urzędem skarbowym, w związku z tym niezbędne jest posiadanie odpowiedniego numeru NIP, który będzie kluczowy we wszystkich kontaktach z tą instytucją. Z kolei numer REGON obecnie nieco stracił na znaczeniu i wykorzystuje się go przede wszystkim do celów statystycznych. Istotne jest, że nie ma konieczności składania osobnych wniosków o ich nadanie, gdyż odpowiednie adnotacje o przyznanie NIP i REGON znajdują się we wniosku do Centralnej Ewidencji i Informacji o działalności gospodarczej.
- Koszta związane z założeniem działalności gospodarczej – rejestracja działalności i złożenie wniosku do CEIDG są bezpłatne. Można więc powiedzieć, ze koszta związane z działalnością gospodarczą początkowo narzucamy sobie samodzielnie – m.in. kupując niezbędny sprzęt, czy wynajmując lokale.
Kiedy warto zdecydować się na założenie działalności gospodarczej?
- Decydujesz o formie opodatkowania – osoba zakładająca działalność gospodarczą zgodnie z prawem zawartym w ustawie Prawo Przedsiębiorcy staje się właśnie przedsiębiorcom. Zależnie od jej profilu, form współpracy z klientami czy kontrahentami, jak również potrzeb zyskuje możliwość dopasowania dla siebie odpowiedniej formy opodatkowania, która będzie uwzględniała najbardziej korzystne ulgi i rozwiązania.
- Założenie firmy jest banalnie proste – pojawiło się wiele rozwiązań, dzięki którym założenie jednoosobowej działalności gospodarczej jest zdecydowanie prostsze niż dawniej. Dziś właściwie wszystko załatwimy bez wychodzenia z domu, przez Internet na stronie CEIDG.
- Rozszerzanie działalności – bardziej chodzi o zyskiwanie nowych kontaktów i ich wykorzystywanie. W pracy na etacie musimy się godzić, na to co postanowi szef, uwalniając się z tego zobowiązania możemy rozwijać się na rynkach polskich i zagranicznych, zyskiwać nowe współprace.
- Obniżenie podatku dochodowego – działalność jednoosobowa jest formą samozatrudnienia, co daje możliwość wliczenia wielu wydatków związanych z działalnością do kosztów uzyskania przychodu, co powoduje zmniejszenie dochodu, i jednocześnie koniecznego do zapłacenia podatku.
- Odliczenie podatku VAT – jedną z dostępnych form opodatkowania działalności jest rejestracja jako czynny podatnik VAT. Daje nam to m.in. możliwość odliczania od podatku wszystkiego co zostanie nabyte dla celów prowadzonej działalności.
- Obniżenie składki do ZUS – pozornie może się wydawać, że to korzyść jedynie dla pracodawcy. Jednak nie do końca. Wszystko bowiem zależy od wysokości zarobków. Pracodawca zatrudniając pracownika na umowę o pracę płaci za niego ZUS w wartości procentowej od wysokości wynagrodzenia – zawsze 13,71 % niezależnie od tego czy zarabiamy 2 tys czy 20 tys. Z kolei osoba na działalności gospodarczej przez pierwsze dwa lat ma możliwość opłacania preferencyjnej stawki ZUS (o ile nie podejmuje współpracy z firmą, w które była zatrudniona na umowę o pracę), a po dwóch latach będzie płacić stale zryczałtowaną wysokość ZUS-u czyli 1431,48zł w roku 2020. Im wyższe zarobki tym bardziej opłaca się więc pracownikowi przejść na działalność, bo co miesiąc będzie miał dzięki temu wyższą pensję.
- Samorealizacja – Najlepiej pracuje się z przyjemnością i zapałem. Stawiając na swoją pasję i zainteresowania jesteśmy w stanie wykonywać ją lepiej i zarabiać na tym co jest nam bliskie, poszerzając horyzonty i cieszą się z każdego kolejnego dnia pracy.
- Elastyczne godziny pracy – bywa, że do pracy trudno się zebrać. Prowadząc własną działalność gospodarczą, oczywiście bierzemy na siebie konkretne obowiązki, zobowiązania, które będą przekładały się na zarobki, jednak w większości przypadków istnieje możliwość samodzielnego i całkowicie bezproblemowego regulowania swojego czasu pracy i dopasowywania go do swoich potrzeb i możliwości.
- Uzyskanie wolności i niezależności – zdaniem wielu osób praca na etacie to zdecydowanie zbyt niskie możliwości zarobków, ale też blokowanie ich rozwoju. Własna działalność gospodarcza pozwala na rozwinięcie skrzydeł i popisanie się kreatywnością. W większości przypadków jeśli ktoś raz rozpocznie pracę „na swoim” to na etat nie ma już zamiaru wracać nawet jeśli w pojedynczych miesiącach pojawią się słabsze zarobki.
- Zarabiać więcej – mniejsze ograniczenia, obniżenie ZUS, preferencyjne podatki, możliwość samorealizacji i inne, wszystko to może przyczynić się do tego, że będziemy zarabiać zdecydowanie więcej, przez co poprawi się komfort naszego życia, co z pewnością jest zaletą.
- Dofinansowania – są one świetnym rozwiązaniem jeśli chodzi o rozwój działalności lub startupu. Ubieganie się o dotację jest jednak możliwe jedynie w sytuacji, prowadzenia lub zakładania działalności gospodarczej. Przyznawane są one z Urzędu Pracy oraz z Unii Europejskiej.
- Realizowanie własnych marzeń – okazuje się, że często korzyści płynące z prowadzenia własnej działalności gospodarczej, pomagają nam w spełnianiu marzeń, które ma każdy z nas. Warto zadać sobie pytanie o czym marzymy, do czego dążymy i jak możemy to zrealizować.
- Większa ilość czasu – jeśli rozwiniemy własną działalność i zatrudnimy pracowników z pewnością zyskamy nieco więcej czasu, poza tym na swoim nie musimy pracować zawsze po 8 godzin czy decydować się na nadgodziny, to my decydujemy.
- Wzrost świadomości finansowej – założenie własnej działalności gospodarczej w wielu przypadkach wiąże się z koniecznością nauki zarządzania finansami i budżetem firmy, z czasem zdecydowanie lepiej sobie z tymi kwestiami radzimy.
- Brak wypalenia zawodowego – we własnej działalności możemy po jakimś czasie zdecydować się na całkowitą zmianę profilu i zyskać łatwo nowe źródło dochodu. W pracy na etat jesteśmy uwiązani profilem firmy, dla której pracujemy.
Kiedy lepiej nie zakładać działalności gospodarczej?
W biznesie dostrzegalne są plusy i minusy, pojawia się również ryzyko. Z pewnością istnieją liczne powody, dla których warto zdecydować się na prowadzenie działalności gospodarczej, jednak w wielu przypadkach może okazać się to całkowicie nieopłacalne i niepotrzebne. Kiedy więc powinniśmy powstrzymać się od zakładania własnej firmy?
- Plany sprzedaży firmy w przyszłości– w przypadku jednoosobowej działalności nie mają one racji bytu. Nie ma bowiem prawnej możliwości dokonania jej sprzedaży. Jeśli nie będziemy chcieli jej dalej prowadzić to konieczne będzie jej zamknięcie i rozliczenie.
- Odpowiedzialność – tutaj w grę wchodzi ryzyko. Jeśli nie jesteśmy gotowi na ponoszenie odpowiedzialności lub się jej obawiamy, to zakładanie firmy nie jest dla nas. Dlaczego? Musimy bowiem pamiętać, że prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą, odpowiadamy w pełni za jej zobowiązania, również majątkiem własnym. Oznacza to, że wszelkie problemy finansowe czy długi mogą doprowadzić również do zajęć na naszym osobistym rachunku.
- Brak możliwości dziedziczenia –jednoosobowa działalność gospodarcza nie jest dziedziczona. W związku z tym jeśli poprzez własną pracę chcemy stworzyć zabezpieczenie na przyszłość dla swoich dzieci lub innych bliskich na wypadek naszej śmierci, to specjaliści zalecają wybór innej formy prawnej działalności.
- Składki ZUS – Jeśli firma przynosi zyski i nasze dochody są odpowiednio duże, to konieczności opłacania zryczałtowanej składki ZUS właściwie nie odczujemy. Jednak początkujące przedsiębiorstwa, ze stosunkowo niskimi dochodami mogą mieć początkowo trudności z ich opłacaniem. Szczególnie iż konieczne jest ich regularne płacenie co miesiąc niezależnie od tego czy coś zarobimy czy też nie.
- Ryzykowne decyzje – właśnie one często odpowiadają za dynamiczny rozwój wielu przedsiębiorstw. Jednak problem w tym, że odpowiadając własnym majątkiem blokujemy się przed ryzykownymi decyzjami, bojąc się możliwych konsekwencji.
- Problem w oddzieleniu prywatnego życia od firmowego – finanse jednoosobowej działalności nie wymagają ewidencjonowania, co daje możliwość swobodnego przepływu zasobów pomiędzy kontami prywatnym i firmowym. W ten sposób możemy mieszać życie zawodowe i prywatne i wpędzić się w kłopoty.
Prowadzenie działalności może mieć wady i zalety. Wiele zależy od naszych umiejętności związanych z zarządzaniem oraz samodyscypliny i sytuacji, oraz planów rozwoju firmy w dłuższej przestrzeni czasowej. Dla wielu osób jest to rozwiązanie korzystne, warto więc rozważyć, czy będzie takie również dla nas.
