Kredyt, pożyczka i dotacja – co oznaczają i czym się od siebie różnią?

Wszystkie trzy pojęcia – kredyt, pożyczka i dotacja – bezsprzecznie kojarzymy z finansami. W odniesieniu do działalności gospodarczej, zarówno jej prowadzenia, jak i zakładania mogą one mieć kluczowe znaczenie. Czasem otwarcie własnej działalności bez zewnętrznego finansowania jest właściwie niemożliwe. Również w czasie prowadzenia firmy musimy się czasem liczyć z koniecznością wymiany sprzętu, rozwojem czy innymi wydatkami. W różnych sytuacjach sprawdzą się dla nas różne produkty – czym są i co wybrać?

Jak je różnicować?

Przedsiębiorcy korzystają powszechnie zarówno z kredytów, pożyczek, jak i dotacji. Konkretne wsparcie finansowe bywa wybierane w różnych sytuacjach. Przede wszystkim musimy zdawać sobie sprawę z faktu, że stosowane zamiennie – pożyczka i kredyt nie są tożsame. Ich znaczenie i założenia są różne.

1. Kredyt może zostać udzielony tylko i wyłącznie przez bank.
2. Pożyczka może być udzielona przez dowolną osobę, może to być znajomy lub ktoś z rodziny.
3. Dotacje – pomoc finansowa bezpłatna i w większości przypadków bezzwrotna.
4. Dotacje udzielane są przez państwo lub przez odpowiednie instytucje, które posiadają fundusze na określony cel.

Kredyty – co musimy o nich wiedzieć?

Decydując się na kredyt musimy skontaktować się z bankiem. Tylko i wyłączenie one mają możliwość udzielania kredytów. Jest to rodzaj umowy regulowany przez prawo bankowe. Umowa taka określa, że instytucja (czyli bank) zobowiązuje się do przekazania osobie, która stara się o kredyt (kredytobiorcy) do dyspozycji środków w określonej wysokości, na odgórnie ustalony czas.

Jednak zobowiązania znajdują się tu również po stronie kredytobiorcy. Przyjmuje on warunki, wobec których zobowiązuje się na wykorzystanie środków w określonym celu – przeznaczeniu. Istotne jest również, że deklaruje on, iż pobrana kwota zostanie przez niego zwrócona, wraz z odsetkami w wyznaczanych przez umowę terminach. Kredytobiorca zgadza się również na zapłacenie prowizji od udzielonego kredytu.

Obowiązkowe jest zawarcie umowy kredytowej na piśmie.

Żadna inna forma niż pisemna zawarcia umowy kredytowej nie ma zastosowania, gdyż wówczas nie będzie ona ważna. Z punktu widzenia kredytobiorcy za istotne należy uznać, że każda umowa kredytowa jest odpłatna, więc trzeba się w jej przypadku liczyć z kosztami. Jest to uzasadnione, gdyż bank pożycza nam pieniądze i z tego tytułu oczekuje wynagrodzenia, które najczęściej spłacamy wraz z ratami w formie odsetek.

Umowa celowa – nią właśnie jest umowa kredytowa. Co to oznacza? Dokładnie rzecz ujmując, że pieniądze z otrzymanego kredytu muszą zostać przeznaczone na konkretny cel, który określany jest w pisemnej dokumentacji. Bank ma prawo do kontrolowania, w jaki sposób pożytkowane są pieniądze z kredytu.

W przypadku umowy kredytowej musimy również wiedzieć, że podlega ona zabezpieczeniu. Do najczęściej wykorzystywanych zalicza się hipotekę, może to jednak również być gwarancja bankowa, akredytywa, czy też w zdecydowanie rzadszych przypadkach weksle.

Jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać kredyt?

Kwestia niezbędnych do spełnienia warunków nie jest jednoznaczna. Może być uzależniona od konkretnego banku. Warto jednak zwrócić szczególną uwagę na dwa podstawowe aspekty. Przede wszystkim bank będzie chciał sprawdzić naszą zdolność kredytową, czyli dowiedzieć się, czy będziemy w stanie spłacać zaciągnięte zobowiązanie. Duże znaczenie ma również pozytywna historia kredytowa.

Pamiętajmy jednak, że znaczenie będą miały również nasze dochody, które musimy odpowiednio poświadczyć. Każdy z elementów i jego wymagalność lub forma muszą być zweryfikowane w odpowiednim banku, abyśmy mieli pewność, jakie dokumenty należy przygotować.

Pożyczki – co powinniśmy o nich wiedzieć?

Pożyczka jest terminem często zamiennie używanym wraz z kredytem, jednak nie oznaczają tego samego. Pierwsza różnica jest taka, że możliwość udzielania pożyczek regulowana jest przez przepisy Kodeksu Cywilnego.

Z przepisów dowiadujemy się, że osoba udzielająca pożyczki decyduje się przekazać osobie otrzymującej pożyczkę, na własność określoną ilość pieniędzy lub rzeczy, które muszą być określone jedynie co do gatunku. Z kolei osoba, która pożyczkę przyjmuje czyni zobowiązanie dokonania zwrotu pieniędzy lub przedmiotu w takiej samej ilości, gatunku i jakości.

Umowa pożyczki – nie jest regulowana prawnie. W związku z tym może ona mieć formę ustną, jednak tylko pod warunkiem, że jej wartość nie przekracza 1000 zł.

Przedmiot pożyczki – mogą to być zarówno środki pieniężne, jak i rzeczy, które są odpowiednio określone co do swojego gatunku. Doskonałym przykładem jest samochód – nie jest to jednak konkretny samochód o danych numerach rejestracyjnych, a jedynie taki przedmiot, który mieści się w tak określonym gatunku.

Kto może udzielić pożyczki? W przypadku pożyczki jest tu zdecydowanie więcej możliwości niż przy kredycie. Pożyczka może być bowiem udzielona przez bank, jednak również każdą inną osobę – może to więc być członek naszej rodziny, czy też ktoś ze znajomych.

Jak wygląda spłata pożyczki? Tutaj również prawo nie ingeruje i zależy to od indywidualnej umowy, a często od relacji stron. Jeśli pożyczka udzielana jest przez bank, to musimy liczyć się z odsetkami, jeśli natomiast pożyczamy od kogoś z rodziny, to może tych odsetek nie być.

Cel pożyczki – środki, jakie otrzymamy w wyniku zaciągnięcia pożyczki mogą zostać spożytkowane w dowolny sposób, a przedsiębiorca, który się o nią ubiega nie musi określać, w jakim celu. Jednak w niektórych przypadkach strona udzielająca pożyczki, chce dowiedzieć się jakie ma być przeznaczenie środków, wówczas wpisuje się taką informację do umowy. Najczęściej ma to miejsce w przypadku umów bankowych.

Pożyczkodawca nie może kontrolować na co zostały przeznaczone środki z pożyczki.

Umowa pożyczki może być odpłatna lub nieodpłatna.

Zabezpieczenie umowy pożyczki jest możliwe – w tym celu wykorzystuje się weksle, poręczenie, dobrowolne poddanie się egzekucji, zastaw czy zastaw rejestrowy.

W przypadku pożyczki udzielanej przez bank, sprawdzona zostanie również nasza zdolność kredytowa. Bank chce potwierdzić, że osoba, której ma przekazać pieniądze jest wypłacalna. Na podstawie zdolności jest również często regulowana dokładna kwota pożyczki, o jaką możemy się ubiegać.

Dotacje – co powinniśmy o nich wiedzieć?

Nieco inną formą finansowania, od wymienionych już kredytów i pożyczek są właśnie dotacje. Dla wielu przedsiębiorców ubieganie się o nie jest niezwykle korzystne. Przede wszystkim dlatego, ze najczęściej środki z dotacji udzielane są nieodpłatnie i są bezzwrotne.

Za udzielenie dotacji odpowiada najczęściej państwo lub odpowiednia instytucja, która dysponuje określonymi środkami na dany cel.

Otrzymanie dotacji zwykle nie jest proste. Zastosowanie ma tu uznaniowa forma ich przyznawania, co oznacza, że osoba/firma starająca się o udzielenie dotacji musi spełnić określone warunki, aby było możliwe jej otrzymanie.

W ramach dotacji możemy zwykle uzyskać określoną część kwoty, jaka jest niezbędna do zrealizowania konkretnych zadań, takich jak rozwój prowadzonej firmy, czy np. zakup sprzętu.

Pośród podmiotów udzielających dotacji wymienia się: podmioty niepubliczne, instytucje Unii Europejskiej, organizacje pozarządowe, oraz administrację rządową i samorządową (Urząd Miasta, Urząd Pracy ze środków publicznych).

Ogłoszenie o możliwości przyznania dotacji – znajdziemy z nim zwykle konkretne wymogi formalne, jakie musimy spełnić, aby zostać zakwalifikowanymi do dotacji, ale również dokładne cele, na jakie może ona zostać przyznana.

Cel i przeznaczenie dotacji – jeśli otrzymamy dotację, to musimy wykorzystać ją zgodnie z przeznaczeniem, jakie zostało zawarte w umowie jej udzielenia. Musimy również zmieścić się w określonym czasie realizacji takiego projektu. Jeśli nie wywiążemy się z założeń umowy, to może to skutkować cofnięciem dotacji, czyli będziemy musieli w całości zwrócić otrzymane środki.

Ubiegając się o dotację musimy liczyć się z tym, że do planowanej inwestycji niezbędne będzie dokonanie wkładu własnego. W większości przypadków dotacje skupiają się na rozwoju przedsiębiorstwa i właśnie w tym zakresie są inwestycją.

Dotacje przyznawane są zwykle w konkretnym czasie, gdy podmiot je oferujący ogłasza konkretny nabór.

Dotacja, kredyt, pożyczka – co więc wybrać?

Powyższe opisy wskazują, że każde z tych pojęć określa inne możliwości finansowania. Znajdujemy pomiędzy nimi określone różnice. Warto poznać je przed podjęciem decyzji o tym, na jaką opcję się zdecydujemy.