Pojęcie modelu biznesowego, z całą pewnością często pojawia się u przedsiębiorców. Czy jednak wiemy czym on dokładnie jest? A dlaczego taki model będzie dla nas przydatny? Jest to rodzaj planu, jaki jest tworzony przez przedsiębiorstwo – jego celem jest generowanie przychodu i maksymalizacja zysku operacyjnego.
Z modelu biznesowego dowiadujemy się o relacjach pomiędzy uczestnikami rynku, poznajemy również sposób działania przedsiębiorstw – czyli w jaki sposób tworzone są określone wartości dla klientów, w postaci towarów lub usług i z czego czerpane są zyski.
Model biznesowy jest rodzajem struktury naszej usługi lub produktu oraz przepływu informacji w firmie. Znajdują się w nim dokładnie wyszczególnieni tzw. aktorzy biznesowi razem z przypadającymi im rolami oraz opisem korzyści, jakie mogą odnosić. W ten sposób definiuje się więc źródła przychodów dla przedsiębiorstwa.
Poprzez różne słowa, definicje pochodzące od odmiennych autorów nakreślają nam, że model biznesowy, to nic innego, jak dokładny opis tego, jak ma działać nasza firma. Dowiadujemy się z niego, jaką pracę będzie wykonywać przedsiębiorstwo i jego pracownicy, w jaki sposób będzie zarabiać i co zrobi, aby być lepszym od konkurencji.
Spis treści
Jakie czynniki kształtują modele biznesowe?
Określone elementy mają bezpośredni wpływ na kształtowanie się modeli biznesowych. Wiele oczywiście zależy od branży i samego pomysłu, jednak wyróżnia się kryteria, które muszą być spełnione przez model biznesowy.
Przede wszystkim musi on się opierać na tym, aby do klienta dotarły wartości o unikatowym charakterze. W związku z tym, dopasowanie modelu powinno być takie, aby mógł on być wykorzystany jak najefektywniej. Warto również zadbać o to, aby stworzony przez nas model był trudny do skopiowania, gdyż gdy na rynku coś okazuje się skuteczne, to zwykle jest szybko kopiowane przez inne firmy. Musimy zabezpieczyć się przed nieuczciwą konkurencją i kopiowaniem naszych pomysłów.
Jednocześnie pamiętajmy, że w miarę prowadzenia biznesu będzie dochodzić do zmian w początkowo opracowanym planie. Tak więc powinniśmy przygotować go w taki sposób, aby redefiniowanie nie sprawiało większych trudności.
Główne elementy wpływające na model biznesowy:
- Model przychodów, czyli to, w jaki sposób będziemy zarabiać pieniądze.
- Propozycja wartości, czyli określamy powody, dla których klienci powinni skorzystać właśnie z naszej oferty.
- Konkurencja – musimy zweryfikować, jakich przeciwników będziemy mieli na rynku, na którym zamierzamy działać.
- Możliwość wejścia na rynek – określanym, na jakim rynku chcemy działać, oraz jakie mamy możliwości związane z zaistnieniem na nim.
- Strategia rynkowa – czyli planowane działania promocyjne, których zadaniem będzie wypromowanie naszych wartości i przyciągnięcie klientów.
- Przewaga konkurencyjna – czyli jakie korzyści będą się wiązały z wejściem naszej firmy na rynek.
- Zespół kierowniczy – określenie umiejętności i doświadczenia, jakie będą niezbędne osobom, które staną na pozycji liderów w naszym przedsiębiorstwie.
- Rozwój organizacyjny – na jaki typ struktury organizacyjnej musimy się zdecydować, aby możliwe było zrealizowanie naszego biznesplanu.
Jakie wyróżniamy kategorie modeli biznesowych?
Kategoryzacja modeli rynkowych, uwzględnia określone relacje rynkowe. Na ich podstawie można wyróżnić pięć głównych grup, które znajdują się w poniższej tabeli. Warto zauważyć, że bardzo rzadko można spotkać firmy, których działanie opiera się tylko na modelu jednej kategorii. W większości przypadków najskuteczniejsze okazuje się tworzenie ich kombinacji na własne potrzeby.
| B2C (Business-to-Customer) | Ten model bardzo silnie rozwija się od 1995 roku. Jest zdecydowanie najczęściej spotykany. Przedsiębiorcy starają się pozyskać tu klientów indywidualnych. |
| B2B (Business-to-Business) | W tym przypadku mamy do czynienia z największymi przepływami pieniężnymi. Przedsiębiorstwa oferują towary i usługi dla innych przedsiębiorstw. |
| C2C (Customer-to-Customer) | Mogą to być przykładowo aukcje w sieci. Chodzi tu o wymianę dóbr pomiędzy konsumentami. |
| P2P (Peer-to-Peer) | Model oparty o sieć internetową, którego założeniem jest bezpośrednie wymienianie się plikami przez użytkowników, bez przesyłania ich na główny serwer. |
| M-commerce (Mobile Commerce) | Model związany z urządzeniami bezprzewodowymi, które umożliwiają nam dokonywanie transakcji. |
Model biznesowy i podstawowe zasady jego tworzenia
Model biznesowy ma w ujęciu długoterminowym pozwolić na powiększenie i wykorzystanie zasobów firmy, dzięki czemu możliwe stanie się zapewnienie klientom oferty, która przewyższy tę pochodzącą od konkurencji. Jednocześnie już sama nazwa wskazuje nam, że działania takie mają być nastawione na osiąganie dochodu.
Odpowiednio stworzony model biznesowy prowadzi do osiągnięcia, a następnie utrzymania przewagi konkurencyjnej.
Aby stworzyć dobry i przede wszystkim skuteczny model biznesowy musimy oprzeć się o konkretną wiedzę i umiejętności. Kluczowa z pewnością jest znajomość specyfiki branży, w której planujemy działać. Musimy również znać czynniki, które tworzą postrzeganą przez potencjalnych klientów wartość, oraz jakie korzyści są dla nich cenne.
W związku z tym rozpoczynając tworzenie modelu biznesowego, musimy odpowiedzieć sobie na kilka pytań:
- Do jakiej grupy docelowej ma dobrzeć nasz produkt lub usługa?
- Jakie korzyści nasza oferta zapewni klientom?
- W jaki sposób planowana przez nas wartość będzie wytwarzana?
- Na jakich strategiach oprzemy dostarczanie wytworzonych wartości?
- W jaki sposób kształtować cenę naszych produktów?
Business Model Canvas
Nie sposób nie wspomnieć o nim, opisując tworzenie modeli biznesowych. Jest to jeden z najpopularniejszych schematów, który służy do analizowania i tworzenia modeli biznesowych. Został on opracowany przez pochodzącego ze Szwajcarii Alexandra Osterwaldera w roku 2008. Dzięki jego zastosowaniu zyskujemy możliwość:
- lokalizacji słabych punktów, jeszcze zanim przejdziemy do realizacji naszego biznesu,
- precyzyjnego określenia najważniejszych obszarów dla naszego biznesu,
- stworzenia prostej prezentacji naszego pomysłu,
- opracowania odpowiedniej strategii do promocji naszego biznesu.
Wykorzystując model biznesowy możemy prognozować gospodarczą efektywność planowanej firmy, obok jej otoczenia oraz czynników zmian.
Można powiedzieć, że dzięki stworzeniu modelu biznesowego, doprowadzamy do uszczelnienia biznesplanu. Gdy powstaje model dowiadujemy się o własnych brakach i niedociągnięciach i możemy je skutecznie uzupełnić, zanim rozpoczniemy biznes.
Stworzenie modelu biznesowego nie jest gwarantem sukcesu, jednak może przyczynić się do jego osiągnięcia.
Dlaczego warto stworzyć własny model biznesowy?
Model biznesowy sprawi, że stworzysz lepszy biznesplan. Dzięki niemu już na wstępie znajdziesz sposoby na dotarcie do potencjalnych klientów i zainteresowanie ich swoją wartością. Jest to plan, czy też spis, który porządkuje Twoje zamiary biznesowe i sprawdza, czy jest dla nich miejsce na rynku, czy Ty posiadasz odpowiednie zasoby, do jego rozpoczęcia i czy istotnie jesteś w stanie zmierzyć się z działającą już konkurencją.
Jeśli więc planujesz własny biznes i masz ciekawy pomysł – zacznij od modelu biznesowego oraz biznesplanu.
