Należny podatek VAT oraz naliczony podatek VAT to pojęcia bezpośrednio związane z przedsiębiorcami, którzy są czynnymi płatnikami VAT. Rozliczając się z Urzędem Skarbowym ze swoich przychodów, muszą oni potrafić je rozróżnić. Który z nich więc określa, co powinno zostać wpłacone do urzędu, a który należy zawrzeć w sporządzanej deklaracji? Sprawdź również, jakie terminy będą dla Ciebie istotne.
Kwestia związana z podatkiem należnym i naliczonym stanowi częstą przyczynę pomyłek w rozliczeniach. Każdy z nich ma swoje określone zastosowanie. W przypadku podatku należnego mamy do czynienia z kwotą, jaka musi być uiszczona w Urzędzie Skarbowym za dany okres rozliczeniowy – jest to podatek, który musimy zapłacić. Z kolei podatek naliczony posłuży nam do obniżenia podatku należnego. Są one więc ze sobą powiązane. Zobacz jak to działa i jak ich ze sobą nie mylić.
Spis treści
Podatek należny – co powinieneś wiedzieć na jego temat?
W przypadku podatku należnego, jego wysokość określa się na podstawie sprzedaży towarów czy też usług. Dokładny wymiar powiązany jest z ceną netto towaru oraz stawką podatku. W związku z tym, aby poznać jego wartość musimy wykonać mnożenie ceny netto towaru i stawki obowiązującego podatku.
Podatnicy VAT muszą go odpowiednio wykazać w deklaracji VAT-7 za konkretny okres rozliczeniowy. Jeśli rozliczamy się w ujęciu miesięcznym, to należy ją złożyć do 25 dnia kolejnego miesiąca. W sytuacji natomiast gdy przyjęliśmy kwartalną formę rozliczenia, to składa się ją do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale rozliczanym.
Opłacenie podatku należnego powinno się odbyć na konto urzędu. Jednak w pierwszej kolejności możemy go odpowiednio pomniejszyć o podatek naliczony. Istotne jest, że obowiązek podatkowy pojawia się w momencie, gdy wykonamy usługę lub dostarczymy towar, a nie w chwili, gdy wystawiona zostanie faktura.
Podatek należny bywa również nazywany daniną płaconą na rzecz budżetu państwa.
Podatek należny = cena netto x stawka podatku
Podatek naliczony – co powinieneś wiedzieć na jego temat?
Podatek naliczony, to podatek, który przedsiębiorca opłaca nabywając towary lub usługi z tytułu prowadzenia działalności. Jednak poniesienie takiego wydatku musi być odpowiednio udokumentowane. Najlepiej jest posiadać fakturę, jednak, jeśli towar pochodzi z importu, to może to również być deklaracja importowa lub dokument celny.
W związku z takimi kosztami przedsiębiorca, który jest czynnym podatnikiem VAT zyskuje prawo do pomniejszenia swojego podatku należnego o podatek naliczony.
Zgodnie z Ustawą o podatku VAT kwota podatku naliczonego jest sumą kwot podatku wynikających z posiadanych przez przedsiębiorcę faktur z tytułu nabycia towarów i usług, dokonania zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Kwota podatku naliczonego, to również różnica podatku z tytułu importu towarów i kwoty podatku jaka byłaby należna z tytułu dostawy towarów na terytorium kraju.
W sytuacji, gdy mamy do czynienia z okazjonalną wewnątrzwspólnotową dostawą nowych środków transportu, kwota taka wyniesie 22% kwoty należnej w związku z dostawą nowego środka transportu. Nie może ona jednak przekraczać wartości wskazanej w fakturze, która stwierdza jego nabycie, czy też podatku, jaki został opłacony przez podatnika od wewnątrzwspólnotowego nabycia tegoż środka – to również może być kwota podatku naliczonego.
Podatnik VAT ma prawo odliczyć VAT za nabyte towary i usługi.
Podatek naliczony może również wynikać ze zryczałtowanego zwrotu podatku, który powstał na skutek zakupu produktów rolnych, które nabyto na zasadach dostawy opodatkowanej.
Art 86 Ustawy o VAT dokładnie określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego. Są to:
- Wartości podatków, które wynikają z dokumentów celnych oraz deklaracji importowych – w sytuacji gdy towar na potrzeby działalności był importowany.
- Wysokość podatku, jaki musiał zapłacić przedsiębiorca w związku z zakupem towarów, usług oraz materiałów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – musi to być udokumentowane odpowiednimi fakturami.
- Zwrot podatkowy wynikający z nabycia produktów rolnych związanych z dostawą opodatkowaną – zryczałtowany.
- Wartość należnego podatku z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub usług – w sytuacji, gdy podatnikiem jest nabywca lub usługobiorca.
VAT należny i naliczony
Z przedstawionych powyżej informacji w sposób jednoznaczny wynika, że aby obliczyć VAT należny, czyli to ile musimy zapłacić do urzędu skarbowego musimy pomniejszyć go o VAT naliczony. Takie odliczenie można wykonać na podstawie prowadzonej w firmie ewidencji zakupów. Powinna ona być prowadzona z dużą dokładnością, tak aby uwzględniała wszystkie dokumenty, które uprawniają do dokonania odliczenia od podatku.
W ewidencji zakupów powinny się znaleźć:
- faktury zakupowe,
- faktury przedpłatowe,
- faktury korygujące,
- faktury wewnętrzne,
- dokumenty celne.
Gdy dokonamy dokładnego zsumowania podatku VAT zawartego na tych dokumentach, to uzyskamy wysokość podatku naliczonego.
Z kolei podatek należny musimy wyliczyć z ewidencji sprzedaży. W sytuacji, gdy nasze wyliczenia wskazują, że podatek należny jest wyższy od naliczonego, jesteśmy zobowiązani do wpłacenia do Urzędu Skarbowego różnicy w ciągu kolejnych 60 dni.
Jeśli natomiast podatek naliczony przekroczy wysokością podatek należny, to podatnik zyska możliwość przeniesienia takiej nadwyżki na kolejny okres rozliczeniowy. Podatnikowi przysługuje również prawo wnioskowania a zwrot nadpłaty na wskazane konto bankowe. Zwrotu na konto dokonuje się zwykle w sytuacji, gdy firma nie wykazuje żadnej sprzedaży w określonym okresie rozliczeniowym. Maksymalny termin zwrotu wynosi 180 dni, podstawowy to 60 dni, a w trybie przyspieszonym 25 dni.
Terminy i warunki odliczenia podatku VAT
Zarówno obowiązek odprowadzania podatku VAT, jak i przywilej jego odliczania z tytułu podatku naliczonego przysługuje czynnym podatnikom VAT. Nie jest to więc opcja dostępna dla osób, które działalności gospodarczej nie prowadzą, oraz dla takich, które są zwolnione z VAT. Warto również pamiętać, że podatek naliczony dotyczy jedynie transakcji, obejmujących prowadzoną działalność gospodarczą.
W kwestii odliczenia podatku naliczonego musimy również zatroszczyć się o dopełnienie odpowiednich terminów. Z zasady termin odliczenia podatkowego powstaje w momencie, gdy faktura zostanie otrzymana (a nie wystawiona). Kiedy należy więc wykazać podatek należny? Deklaracja do Urzędu Skarbowego powinna być wysłana do 25 dnia każdego miesiąca lub raz na kwartał, do 25 dnia miesiąca następującego po zakończeniu kwartału.
W jakich sytuacja nie ma możliwości odliczenia VAT?
Polskie prawo w sposób jednoznaczny określa, w jakich sytuacjach nie ma możliwości odliczenia podatku VAT. Chodzi o następujące przypadki:
- Gdy ta sama sprzedaż została udokumentowana więcej niż jedną fakturą,
- Gdy udokumentowanie w formie faktury lub faktury korygującej nastąpiło przez podmiot nieistniejący.
- Faktury lub faktury korygujące, które zostały wystawione stwierdzają czynności, których nie wykonano lub podane w nich kwoty są niezgodne z rzeczywistością.
- Transakcja, która została udokumentowana na fakturze nie podlega opodatkowaniu lub jest z niego zwolniona.
- Faktury, które wystawiono wskazują kwoty w odniesieniu do czynności opodatkowanych, dla których nie wskazuje się kwoty podatku na fakturze – faktury marża, faktury ze skupu złomu.
Jakie wydatki nie są zaliczane do podatku naliczonego?
Jak już wspomnieliśmy, podatek naliczony dotyczy kosztów ponoszonych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Jednak nie wszystkie wydatki, jakie ponosimy w toku prowadzonej firmy, dają nam prawo do odliczenia właśnie podatku naliczonego. Pośród wyjątków znajdują się:
- Nabycie paliwa – przeznaczonego do samochodów osobowych oraz pojazdów o masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.
- Noclegi i gastronomia – wyjątek stanowią gotowe posiłki, które przeznaczone są dla pasażerów, przez podatników świadczących usługi przewozu osób.
- Darowizny oraz nieodpłatne świadczenie usług.
- Towary oraz usługi, których zakup został udokumentowany fakturami otrzymanymi przed dniem utraty zwolnienia czy też dniem rezygnacji z niego.
Podatek należny a naliczony – jakie są podstawowe różnice?
Z całą pewnością podatek należny oraz podatek naliczony są ze sobą silnie związane. Jednak nie można powiedzieć, że oznaczają to samo, a ich rozróżnienie jest bardzo ważne dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Można porównywać je na trzech płaszczyznach:
1. Definicja
Podatek należny jest podatkiem VAT, który pomniejszamy o podatek naliczony, uzyskujemy w ten sposób kwotę, jaką jako przedsiębiorcy musimy odprowadzić do urzędu skarbowego.
Podatek naliczony jest podatkiem, który przedsiębiorca już opłacił w czasie dokonywanych zakupów, więc może o niego pomniejszyć swój podatek należny.
2. Obliczanie
W przypadku obydwu podatku obowiązuje takie samo ich obliczanie. Oznacza to, że cenę netto należy pomnożyć przez odpowiednią stawkę podatku VAT.
3. Udokumentowanie
Podatek należny – jest uwzględniany na fakturach, które przedsiębiorca sam wystawia prowadząc działalność gospodarczą.
Podatek naliczony – znajduje się na fakturach, które wystawiane są przedsiębiorcy przez dostawców towarów oraz usług.
