Pojęcie płynności finansowej bardzo często pojawia się w kontekście działalności gospodarczej. Może to sugerować, że stanowi ona niezwykle ważną kwestię dla każdej firmy. Istotnie tak właśnie jest. Czy jednak wiemy czym ona dokładnie jest i jakie znaczenie ma w prowadzonym biznesie? Płynność finansowa to najprościej mówiąc wypłacalność przedsiębiorstwa, czyli jego zdolność do spłacania własnych zobowiązań bieżących, jak i do nabywania towarów i usług potrzebnych do codziennego działania.
Każdy przedsiębiorca powinien dbać o płynność finansową, gdyż ma ona ogromne znaczenie dla funkcjonowania jego firmy. Prawda jest taka, że nawet jeśli wykazujemy zyski, a nie zachowujemy płynności to prosta droga może prowadzić nas do upadłości.
W kontekście płynności finansowej należy pamiętać, że definicja nie jest jednorodna i ograniczona do krótkiej, wymienionej powyżej podstawy. W skład tego zagadnienia wchodzi zdecydowanie więcej aspektów. Pod pojęciem płynności finansowej kryje się m.in. możliwość prostego oraz szybkiego zamieniania aktywów oraz innych elementów firmowego majątku na środki pieniężne.
Brak płynności finansowej może stanowić zagrożenie dla dobrego imienia firmy i prowadzić do stracenia wizerunku i współpracowników, których pozyskiwało się przez lata. Nagła niemożność uiszczenia należności w terminie czy zapłacenia pensji pracownikom nie tylko nie wygląda dobrze, ale może również prowadzić do dużych problemów.
Spis treści
Czemu płynność ma tak duże znaczenie?
Jeśli decydujemy się na założenie firmy, to zwykle dlatego, że widzimy potencjał w jakieś dziedzinie, znaleźliśmy niszę lub jesteśmy fachowcami w swojej branży i chcemy pracować na własny rachunek.
Warto jednak pamiętać, że każda firma potrzebuje odpowiedniego zarządzania swoimi zasobami i właśnie płynnością finansową. W ten sposób możemy ugruntować jej pozycję na rynku. Jednak nie możemy również zapominać, że czasem nawet po wejściu na szczyt można spaść, jeśli zaniedbamy kwestię płynności.
Płynność finansowa sprawia, że uzyskujemy wizerunek godnej zaufania i stabilnej firmy, a oprócz tego ma ona również znaczenie w kontekście zdolności kredytowej prowadzonego przez nas przedsiębiorstwa. Często właśnie ona jest aspektem, który daje nam możliwość korzystania z rozmaitych promocji i okazji.
Zagrożenie lub utrata płynności mogą prowadzić do wypowiadania umów kredytowych i problemów z opłaceniem pensji pracowniczych.
Jakie skutki niesie za sobą utrata płynności finansowej?
Utrata płynności finansowej może być pierwszym sygnałem ostrzegawczym. Jeśli szybko poradzimy sobie z sytuacją i nie dopuścimy do powtórzenia, to nie powinno być wielkich problemów. Jednak warto pamiętać, że właśnie utrata płynności stanowi pierwszą zapowiedź niewypłacalności przedsiębiorstwa.
Zanim utrata płynności przejdzie w całkowitą niewypłacalność, na naszej drodze może pojawić się wiele dodatkowych problemów.
- Pogorszenie relacji z dostawcami – to jeden z pierwszych aspektów, jaki zauważamy. Niekiedy dochodzi do sytuacji, że odmawiają oni dostarczenia zamówienia lub wymagają opłacenia go gotówką.
- Opóźnienia w wypłacaniu wynagrodzeń pracowniczych – część z nich może zareagować na to składaniem wypowiedzeń, a inni zaczną pracować mniej wydajnie niż dotychczas.
- Gorsza kondycja finansowa przedsiębiorstwa – problemy z zaciąganiem ewentualnych kredytów, brak możliwości ubiegania się o dotację czy zahamowanie rozwoju firmy.
- Pogorszenie sytuacji rynkowej w stosunku do konkurentów.
- Brak możliwości realizacji posiadanych zobowiązań i podejmowania nowych.
- Brak możliwości rozwoju przedsiębiorstwa.
- Pogorszenie wyników finansowych przedsiębiorstwa.
- Wzrost kosztów operacyjnych.
- Spadek sprzedaży.
- Utrata elastyczności w podejmowaniu decyzji.
Dlaczego tak ważne jest by nasza firma zachowywała pełną równowagę finansową?
Odpowiednia płynność finansowa ma wpływ na wiele aspektów działalności przedsiębiorstwa. W związku z tym nie powinna to być kwestia rozpatrywana jedynie pod kontem braków budżetowych na bieżące opłaty. Pojawia się tu wiele dodatkowych kwestii, które mają ogromne znaczenie.
Warto więc pamiętać, że unikanie zatorów płatniczych sprawia, że firma dysponuje określonymi środkami, które mogą być przekazane na rozwój przedsiębiorstwa. Z całą pewnością warto więc ich skutecznie unikać. Dodatkowo jeśli swoje rachunki będziemy opłacać w terminie lub przed czasem to możemy liczyć na lepszą współpracę z dostawcami.
Wskaźniki płynności finansowej – co oznaczają?
Wskaźniki płynności finansowej pozwalają skutecznie obliczyć w jakiej kondycji znajduje się konkretne przedsiębiorstwo. Wyróżniamy trzy rodzaje takich wskaźników:
- Wskaźnik płynności gotówkowej – odnosi się do części naszych zobowiązań krótkoterminowych, które w sytuacji gdy pojawi się taka potrzeba będą mogły być od razu uregulowane.
- Wskaźnik płynności szybkiej – na jego podstawie dowiadujemy się w jakim stopniu możliwe jest pokrycie bieżących zobowiązań płynnymi aktywami.
- Wskaźnik płynności bieżącej – dzięki niemu zyskujemy informację odnośnie tego, ile razy bieżące aktywa są w stanie pokryć bieżące zobowiązania firmy.
Jaka jest istota płynności finansowej?
Jeśli decydujemy się na określenie poziomu naszej płynności finansowej to dokonujemy oceny stanu naszego przedsiębiorstwa. Niski poziom płynności lub jej całkowita utrata mogą w prostej linii prowadzić do bankructwa. Istnieje jednak również pojęcie nadpłynności finansowej.
Pod hasłem nadpłynność finansowe kryje się sytuacja, w której środki obrotowe firmy znacząco przekraczają kwoty jej zobowiązań. W takiej sytuacji często praktyką jest odkładanie takich pieniędzy na kontach i ich zamrażanie. Jednak w ten sposób doprowadzamy do zmniejszania efektywności firmy.
W związku z powyższym można łatwo wywnioskować, że istotną płynności finansowej jest przede wszystkim utrzymanie jej na właściwym poziomie. Dzięki takiej odpowiedzialnej polityce finansowej firmy, będzie ona w stanie zawsze spłacać bieżące zobowiązania, inwestować w rozwój i podejmować płatności długoterminowe.
Skąd czerpać informacje na temat płynności finansowej prowadzonej firmy?
Istnieje kilka podstawowych elementów, które mogą nam skutecznie wskazać, w jakiej kondycji jest prowadzona przez nas firma. Zaliczamy do nich:
| Bilans | Prezentuje posiadane aktywa, czyli majątek, oraz pasywa, czyli źródła finansowania majątku. Najczęściej bilans tworzy się na koniec roku obrotowego. |
| Rachunek przepływów pieniężnych – cash flow | Pod tą nazwą kryje się pomiar wyniku finansowego danego przedsiębiorstwa, w określonym czasie. Jest to różnica wpływów gotówkowych oraz ponoszonych wydatków. |
| Rachunek zysków i strat | Obejmuje on zestawienie operacji finansowych, które przeprowadzane były w określonym czasie. Zwykle pod uwagę bierze się jeden rok. Obliczenie różnicy pomiędzy przychodami, a poniesionymi kosztami pozwala na określenie czy przedsiębiorstwo osiągnęło zysk czy poniosło stratę. |
Podejście do płynności finansowej
Na płynność finansową możemy spojrzeć w dwojaki sposób:
- Ujęcie statyczne – w tym wypadku kondycja finansowa firmy określana jest w stosunku do konkretnego momentu – może to być np. dzień bilansowy. Jeśli w takim kontekście zależy nam na określeniu poziomu płynności finansowej firmy to pod uwagę należy wziąć podstawowe sprawozdania finansowe, a pośród nich: rachunek zysków i strat, bilans, czy wskaźniki płynności finansowej.
- Ujęcie dynamiczne – tutaj płynność finansowa będzie miała odniesienie do konkretnego okresu na podstawie rachunku przepływów pieniężnych.
Co wpływa na utrzymanie płynności finansowej?
Jeśli zależy nam na utrzymywaniu płynności finansowej prowadzonego przedsiębiorstwa na odpowiednio wyśrodkowanym poziomie, to pod uwagę musimy brać kilka czynników, które mają na nią ostatecznie bardzo duże oddziaływanie. Zaliczamy do nich:
- posiadane przez firmę aktywa bieżące i ich płynność,
- źródła aktywów, a przede wszystkim ich struktura własnościowa – poziom zadłużenia przedsiębiorstwa, udział kapitału własnego w kapitale ogólnym,
- długość cyklu operacyjnego,
- bieżące zobowiązania,
- długi, czyli wysokość bieżących zobowiązań w posiadanym zadłużeniu,
- stan posiadanych zobowiązań – terminowe, wymagalne, przedawnione itd.
W jaki sposób utrzymać płynność finansową przedsiębiorstwa?
Przede wszystkim płynność finansowa przedsiębiorstwa powinna być stale monitorowana. Jasne jest, że prowadząc firmę nastawiamy się na zyski, jednak nie możemy pozwolić sobie na zatory płatnicze, które w skrajnych wypadkach prowadzą nawet do bankructwa. Istnieje kilka zasad i możliwości, które mogą nam pomóc w utrzymaniu płynności finansowej w prowadzonej firmie.
- Uważnie dobieraj kontrahentów – warto sprawdzać firmy i osoby, z którymi zamierzamy podjąć współpracę. Czy firma istnieje, czy jest wypłacalna, czy nie ma długów? A może uda się dowiedzieć jaką ma opinię w branży. To wszystko pozwoli nam stawiać jedynie na wiarygodnych partnerów do współpracy i jednocześnie zwiększymy prawdopodobieństwo uniknięcia niebezpiecznych zatorów płatniczych.
- Program monitorowania należności – współpracując z wieloma podmiotami może się zdarzyć, że jakaś należność nam umknie i nie zauważymy, że ktoś faktury nie opłacił. Istnieją specjalne programy, które będą monitorować terminy płatności i nas o nich informować – zarówno jeśli my musimy coś zapłacić, jak i w sytuacji gdy ktoś ma zapłacić nam. Może to również usprawnić kwestię windykacji miękkiej – czyli zawsze będziemy wiedzieć kiedy przypomnieć o uiszczeniu należności.
- Umowa – aby odpowiednio się zabezpieczyć w podpisywanych umowach warto uwzględniać konieczność uiszczenia zaliczki lub zadatku. Niezbędne jest również określanie terminów zapłaty czy kar umownych za opóźnienia.
- Sprawdź z kim podpisujesz umowę – jeśli współpraca będzie miała miejsce z większą firmą, warto zweryfikować czy podpisujemy umowę z osobą, która posiada do tego odpowiednie uprawnienia.
- Inne zabezpieczenia – podpisywaną umowę można również zabezpieczyć ustalając zabezpieczenia rzeczowe – może to być hipoteka, zastaw czy weksel in blanko.
Czasem jednak zatorów płatniczych i problemów z płynnością finansową, jakie powodują nie da się uniknąć. Wiele rzeczy jest nie do końca zależne od nas samych. Jeśli więc zdarza się, że kontrahenci spóźniają się z płatnościami to warto rozważyć przeniesienie wierzytelności na inny podmiot, sprzedanie jej czyli dokładnie rzecz ujmując faktoring. W ten sposób odzyskamy znaczną część należności za fakturę, a o ściągnięcie długu będzie martwić się wyspecjalizowana w tym zakresie firma.
