Franczyza jest dość popularną formą prowadzenia działalności gospodarczej i coraz więcej firm decyduje się na udostępnienie swojego logo i know how mniejszym przedsiębiorcom, dla zwiększenia zasięgu i zarobków. Poznanie zalet oraz wad takiego rozwiązania, technicznych i biznesowych rozwiązań to jedno. Jednak decydując się na prowadzenie działalności gospodarczej w takiej formie warto również dokładnie dowiedzieć się z jakimi kosztami i inwestycjami musimy się liczyć.
Koszty jakie poniesiemy w związku z uruchomieniem franczyzy są ściśle związane z tym, na jaki jej rodzaj się zdecydujemy. Nasz rodzimy rynek oferuje bardzo wiele opcji franczyzowych, które wiążą się z inwestycjami początkowymi różnego rzędu. Niektóre umożliwiają nam otwarcie własnego biznesu, pod znanym szyldem już za kilka tysięcy złotych, jednak w niektórych przypadkach niezbędny będzie kapitał nawet kilku milionów.
Zanim więc podpiszemy jakąkolwiek umowę franczyzy koniecznie należy dokładnie zapoznać się z jej warunkami i sprawdzić, jakie koszty poniesiemy na początek, a jakie czekają nas później.
Jeśli właśnie rozważasz możliwość wejścia w franczyzę, jednak chcesz określić, jakie koszta będziesz ponosić, to już na etapie analizowania możliwości koniecznie należy zwrócić uwagę na kilka elementów. Działalność franczyzowa od strony inwestora składa się bowiem z kilku rodzajów kosztów, które powinniśmy dokładnie przeanalizować i znać.
| Koszty wstępne | Powinny być wykazane na ofercie lub w umowie. Inwestor powinien ponadto zostać poinformowany z czego wynikają. Najczęściej mają bezpośredni związek z procesem wejścia w franczyzę i koniecznością dopełnienia wszelkich formalności. |
| Koszty inwestycyjne | Tu sytuacja nie zawsze jest taka prosta. Musimy dokładnie sprawdzić bowiem, jakie koszta z tego sektora będziemy ponosić samodzielnie, a które będą spoczywać na barkach franczyzodawcy. Franczyzobiorca w większości przypadków musi zadbać o lokal czyli kupić go lub wynająć. Kwestia wyposażenia jest rozwiązywana w różny sposób. Pojawić się mogą również koszta związane z licencjami, koncesjami itp. |
| Koszty prowizji | Koszty prowizji Są to opłaty, które będziemy odprowadzać do franczyzodawcy. |
Wstępna opłata franczyzowa musi być zawarta w umowie i jest płacona raz na samym początku, jednak może mieć odmienną wysokość w różnych rodzajach franczyzy. Oprócz tego podpisując umowę franczyzy musimy pamiętać, że nie będziemy jedynie liczyć zysków, bo mamy podpisane zobowiązanie na mocy którego regularnie co miesiąc płacimy określoną kwotę na rzecz franczyzodawcy, czyli stałą opłatę franczyzową. Jest ona wyliczana w różny sposób. Niektóre franczyzy mają ustaloną jej stałą wysokość, natomiast w innych może ona być np. procentowa.
Częstą praktyką jest ustalanie w umowie stałej, wspólnej opłaty na tzw. fundusz marketingowy. Służy on opłacaniu reklam, publikacji gazetek z promocjami czy tworzeniu specjalnych reklam, które umieszcza się np. w witrynach punktu.
Spis treści
Jak zweryfikować wstępną opłatę franczyzową – na co zwrócić uwagę?
Pod określeniem wstępnej opłaty franczyzowej kryje się kwota, którą musimy zapłacić na samym początku, aby przystąpić do systemu franczyzowego. Wynika ona z kosztów, jakie na wstępnym etapie ponosi franczyzodawca, w czasie uruchamiania pakietu franczyzowego. Istotne jest, aby je w całości pokrywała.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że franczyzodawca niejako sprzedaje nam możliwość korzystania ze swojego pomysłu na biznes. Płacimy więc za wprowadzenie nas w jego tajniki, nauczenie zarabiania na konkretnej rzeczy.
Każda firma oferująca franczyzę samodzielnie ustala wysokość ponoszonej na wstępie działalności opłaty. Istnieje jednak grupa czynników, które w pewnym stopniu decydują o jej wysokości. Zaliczyć do nich można m.in. to jak bardzo franczyzodawca pomaga nam w kwestiach związanych z uruchomieniem biznesu i jego prowadzeniem. Prawda jest taka, że im szersze wsparcie, tym więcej zapłacimy.
Kolejną kwestią jest to, na jak długo podpisujemy umowę. Podobnie jak z wynajmem mieszkania – tak tutaj niejako dzierżawimy prawa do działania pod określoną marką, więc im dłużej chcemy z tego korzystać, tym więcej musimy zapłacić.
W umowie franczyzowej zostanie również określone na jakim obszarze możemy działać i np. że w odpowiedniej odległości wokół nie powstanie kolejny punkt tego samego franczyzodawcy tworzony przez inną osobę, aby nie robić nam konkurencji. Zależnie od przyznanego obszaru opłata franczyzowa może być różna.
W franczyzie również mamy do czynienia z konkurencją rynkową. Załóżmy, że wybieramy konkretną branżę i analizujemy w jej zakresie kilka opcji franczyzowych. Z dużym prawdopodobieństwem te droższe zostaną przez nas odrzucone. W związku z tym franczyzodawca musi przygotować ofertę franczyzy w taki sposób, aby zachęcić potencjalnych partnerów do podjęcia współpracy.
Niekiedy zdarzają się oferty współpracy franczyzowej, pozbawione opłaty wstępnej. Czasem jest to jedynie rozwiązanie promocyjne, jednak w niektórych przypadkach może okazać się bardzo korzystne dla osób rozpoczynających biznes.
Mały kapitał na start a przystąpienie do franczyzy
Innym rozwiązaniem jest doliczanie opłat franczyzowych w ceny dostarczanych franczyzobiorcy towarów. Stosuje się to wprawdzie jedynie przy franczyzie dystrybucyjnej, jednak jest to rozwiązanie, które otwiera drzwi do rozpoczęcia tego rodzaju biznesu osobom, które nie posiadają dużych zasobów finansowych.
Jeśli jednak trafiamy na jakiekolwiek oferty specjalne, które mają nas mniej kosztować, powinniśmy zadbać o szczególną ostrożność w czasie podpisywania dokumentów i wpłacania pieniędzy.
Stałe opłaty franczyzowe, czyli regularnie odprowadzana kwota za korzystanie z marki
Opłata stała czy bieżąca, jest to podstawowe z założeń franczyzy. Dokładnie rzeczy ujmując kwota, którą będziemy opłacać co miesiąc, regularnie i będzie ona udostępniać nam prawo do korzystania z marki, znaku towarowego, jak również pomocy od franczyzodawcy.
Stała opłata franczyzowa może być określana w konkretny sposób dla danej franczyzy. Informacje na ten temat znajdziemy w umowie. Niekiedy musimy się nastawić na płacenie określonej, stałej sumy raz na miesiąc, jednak często uzależniona jest ona od obrotów, dochodów czy tego jaką nasza placówka osiągnęła sprzedaż. Opłata procentowa będzie szczególnie korzystna dla osób, które właśnie zaczynają swoją przygodę z franczyzą, tzw. okres rozruchu to czas, kiedy ciężko jest ponosić dodatkowe opłaty.
Opłata bieżąca w przypadku franczyzy może być stała lub ustalana procentowo na podstawie obrotów, dochodów lub sprzedaży.
Franczyzodawca powinien udostępnić nam umowę do wglądu, zanim ją podpiszemy. Wówczas najlepiej jeśli zwrócimy się po pomoc do profesjonalisty. Powinien dokładnie przeanalizować ją prawnik, który wskaże nam zarówno plusy, jak i zagrożenia, jakie będą na nas czyhać.
Poprośmy franczyzodawcę o dokładny wykaz wszystkich kosztów, jakie będziemy ponosić – zarówno jednorazowych, jak i stałych.
Wspólny fundusz marketingowy – z czego wynika oplata i ile może wynosić?
Jeśli marka ma „dobrą prasę”, jest rozpoznawalna, pozytywnie postrzegana przez klientów i przede wszystkim rozpoznawalna na rynkach lokalnych i krajowych, to korzystają na tym zarówno franczyzobiorcy, jak i franczyzodawca.
W tym założeniu zastosowanie znajduje powiedzenie „reklama dźwignią handlu”, jeśli bowiem chcemy się rozwijać, zarabiać więcej, to musimy inwestować w skuteczny marketing. Według zasad franczyzy na reklamie tworzonej przez franczyzodawcę w mediach krajowych i lokalnych oraz internetowych, korzystają wszyscy korzystający z licencji.
Na tej podstawie w firmach franczyzowych najczęściej powstaje tzw. wspólny fundusz marketingowy. Oznacza to, że wszyscy franczyzobiorcy, zwykle raz na miesiąc wpłacają na niego określoną kwotę, którą firma przeznacza na skuteczne działania reklamowe i promocyjne.
Dodatkowe ułatwienia, pomoc, ulgi
W wielu opcjach franczyzy można spotkać się z tym, że przez pierwsze miesiące współpracy franczyzobiorca jest zwolniony ze stałej opłaty oraz wpłat na fundusz marketingowy. Celem tego jest ułatwienie mu rozwinięcia się na rynku. Franczyzodawcy doskonale zdają sobie sprawę, że w pierwszych miesiącach niekiedy trudno jest zarobić na swoje własne potrzeby, więc nowa placówka potrzebuje czasu na rozwój.
Niekiedy w ramach promocji lub celowego działania możliwe jest również rozłożenie części wstępnej opłaty na raty, które spłaca się razem z opłatą stałą. W ten sposób własny biznes mogą rozpocząć również osoby, które nie mają dużych środków na start.
Inne opłaty i koszta, jakie występują w związku z uruchamianiem franczyzy
Zakładając działalność na zasadach franczyzy powinniśmy pamiętać, że opłata do franczyzodawcy nie będzie naszym jedynym zobowiązaniem. Konieczne będzie również ponoszenie różnych stałych opłat, które mogą stanowić znaczne koszta. Mowa tu m.in. o pensjach dla pracowników, wszelkich opłatach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (ZUS, US), paliwo, wyposażenie, lokal i samochód oraz księgowość czy opłaty za media.
Zależnie od umowy z franczyzodawcą mogą pojawiać się również inne koszta. Niekiedy ponosi je franczyzobiorca, a innym razem umowa przewiduje odpowiedzialność po stronie franczyzodawcy. Zaliczamy do nich:towar, np. artykuły spożywcze lub odzież do butiku, szkolenia pracowników, urządzenia techniczne – zakup lub leasing, zakup kasy fiskalnej, terminal do płatności, pozwolenia z Sanepidu, ubezpieczenia, czy naprawy sprzętu.
Jeśli planujemy otworzenie punktu franczyzowego to warto na podstawie umowy i zebranych informacji stworzyć własny kosztorys dotyczący kosztów, jakie będziemy ponosić. Nie opierajmy się jedynie na tym zaprezentowanym przez franczyzodawcę.
