W biznesie możemy korzystać z różnych sposobów przyciągnięcia klientów. Jedną z możliwości są atrakcyjne obniżki cen. Jednak w przepisach pojawiają się aż 4 pojęcia z tym związane – rabat, skonto, upust oraz bonifikata. Problem może stanowić fakt, że przepisy nie zawierają ich definicji, a jedynie się nimi posługują. Jak więc możemy rozumieć te pojęcia i jakie będą miały zastosowanie w biznesie?
Spis treści
Definicje poszczególnych pojęć
Brak odpowiedniej definicji w przepisach można jednak odpowiednio uzupełnić, korzystając ze słownika języka polskiego. Znajdziemy w nim odpowiednie objaśnienia dla każdego pojęcia, co będzie punktem wyjściowym do ich stosowania w naszych działaniach biznesowych.
- Rabat – jest zniżką i procentowym ustępstwem od określonej ceny towaru. Najczęściej dotyczy klientów gotówkowych, którzy jednorazowo nabywają większą ilość produktu.
- Upust – to obniżenie ceny kupna, którą nabywca uzyskuje od sprzedawcy, zwykle wiąże się z zakupami hurtowymi.
- Skonto – stanowi obniżenie ceny towaru, który objęty jest sprzedażą ratalną lub kredytową, udziela się jej nabywcy, który płaci gotówką.
- Bonifikata – jest to obniżenie ceny towaru, które stosuje się w formie rekompensaty za poniesioną stratę.
W jaki sposób obniżamy ceny dla naszych klientów?
Przepisy i ich interpretacja doprowadziły do określonych praktyk pośród przedsiębiorców. Z zasady możemy więc na kilka określonych sposobów obniżać ceny. Wyróżniamy następujące udogodnienia dla kontrahentów.
- Obniżenie ceny, zanim dojdzie do zakupu lub w chwili jego dokonywania – mamy tu do czynienia z sytuacją, gdy sprzedawca dokonuje sprzedaży po już obniżonej cenie. W związku z tym, taki rodzaj rabatu nie będzie wymagał dokonywania korekty w wystawionej fakturze, gdyż będzie ona od razu wystawiona na obniżoną kwotę.
- Udzielenie rabatu, gdy sprzedaż została już dokonana – w tej sytuacji sprzedawca musi wystawić fakturę korygującą oraz dokonać odpowiednich zapisów w ewidencji.
- Udzielenie premii pieniężnej – jest to kolejne rozwiązanie, które pozwala na dodatkowe wynagrodzenie kupujących. Nie mamy tu jednak do czynienia z rabatem w dosłownym tego słowa znaczeniu.
- Rabat towarowy – system nagród towarowych, który polega na tym, że nabywca otrzymuje od sprzedawcy więcej towaru w stosunku do zamówionej ilości. Nie jest to w żaden sposób objęte ceną, w związku z tym traktuje się to jako nieodpłatne przekazanie określonych towarów.
- Upust cenowy często stosowany jest w stosunku do stałych klientów hurtowych. Zwykle proponuje im się niższą cenę za składane zamówienie.
- Skonto stosuje się jako rodzaj zachęty do szybkiego opłacenia należności. Przykładowo klient otrzymuje informację, że jeśli od razu ureguluje zobowiązanie gotówką, to zapłaci o określony procent mniej. Dla wielu firm jest to pomoc w utrzymaniu płynności finansowej.
- Bonifikatę udziela się zwykle w formie rekompensaty za poniesioną stratę. Przykładem będzie sytuacja, w której klient otrzyma niekompletny produkt i zgodzi się go zatrzymać przy obniżeniu ceny. Wówczas konieczne jest wystawienie odpowiedniej faktury korygującej i uzupełnienie odpowiednich informacji w ewidencji.
Pojęcia rabatu, upustu, skonta i bonifikaty w ustawach
Ustawa o podatku od towarów i usług (VAT) porusza pojęcia rabatu i upustu.
- Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty oraz udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
- Faktura powinna zawierać kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
- W przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono obniżki ceny w formie rabatu albo udzielono opustów i obniżek cen – podatnik wystawia fakturę korygującą.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych PIT porusza pojęcia bonifikaty i skonta
- Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) – za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Rabat – wszystko, co musisz o nim wiedzieć?
Gdy udzielamy klientowi rabatu, to jeszcze przed dokonaniem sprzedaży, w sposób automatyczny, pomniejszamy również kwotę, jaka objęta będzie podatkiem dochodowym. Chodzi dokładnie o to, że rabat jest przyznany jeszcze zanim klient zdecyduje się na kupno, lub też w trakcie dokonywania zakupu. Dzięki temu faktura od razu wystawiana jest na właściwą kwotę, ujmuje się w niej rabat i pomniejszoną podstawę opodatkowania.
Rodzaje i typy rabatów
Rodzaje:
Finansowy | Obniżona może zostać cena towaru, który klient nabywa w danym momencie, jak również takiego, który ma zostać zakupiony w przyszłości. Jeśli w czasie dokonywania transakcji dokonujemy udzielenia rabatu, to należy go uwzględnić na paragonie lub fakturze, dzięki czemu będziemy mieli możliwość bezpośrednio obniżyć kwotę przychodu. Jeśli natomiast rabat udzielany jest przyszłościowo, to do przychodu zalicza się pełną kwotę płaconą przez kupującego, a gdy skorzysta z rabatu obniżamy przychód. |
Towarowy | W tym wypadku sprzedający dodaje do zamówienia kilka dodatkowych, darmowych sztuk towaru. Sytuację taką traktujemy jako obniżenie ceny, gdyż klient otrzymuje większą ilość za tą samą cenę. Jednak warto pamiętać, że musi to być ten sam rodzaj towaru, gdyż różne będą liczone jako sprzedaż premiowa i inaczej rozliczane. |
Typy rabatów
Na formę płatności | Udziela się go najczęściej klientom płacącym gotówką. Jest to zwykle procentowa wartość od całego zamówienia, o którą obniża się cenę. |
Progowy na artykuł | Ustala się go na konkretnym towarze w zależności od kupowanej ilości. W ten sposób można ustalić kilka progów rabatowych. |
Rabat dla towarów | Udziela się go konkretnym kontrahentom, np. na produkty pochodzące od jednego producenta. |
Rabaty mogą się kumulować, w związku z tym w czasie jednej transakcji możesz naliczyć klientowi kilka rabatów z różnych opcji. Kolejność ich naliczania jest dowolna, a właściwie zależna od decyzji przedsiębiorcy.
Rabat w księgach rachunkowych
Każda transakcja powinna być ujmowana w księgach rachunkowych niezależnie od tego, kiedy będzie pieniężnie rozliczona – gdy pojawia się związek z danym okresem sprawozdawczym.
W ujmowaniu rabatów należy również pamiętać o zasadzie istotności. Oznacza to, że przypisuje się do poprzedniego roku takich zdarzeń, o których istnieniu dowiedzieliśmy się przed sporządzeniem sprawozdania finansowego, jak również zdarzeń późniejszych, które mogły mieć jakikolwiek wpływ na sytuację finansową firmy.
Gdy wpisujemy rabat do ksiąg rachunkowych należy bezwzględnie pamiętać o tych dwóch zasadach. Rabatu rocznego udziela się po zakończeniu roku, choć jest związany z działalnością prowadzoną w poprzednim roku sprawozdawczym. Wpisujemy go więc w księgach z takiego okresu, którego dotyczy transakcja.
Bonifikata, co powinniśmy o niej wiedzieć?
Bonifikatę stosuje się przede wszystkim w formie zadośćuczynienia za poniesioną stratę. Może to być sprzedaż towaru uszkodzonego za mniejszą kwotę.
Przychód należy pomniejszyć o udzieloną bonifikatę. Takie obniżenie ceny skutkuje obniżeniem przychodu w miesiącu, w którym doszło do takiej transakcji. Jeśli bonifikata ma odniesienie do dostaw, które już wcześniej zostały zaplanowane, to pomniejszenie podstawy opodatkowania następuje, gdy taka obniżka zostaje udzielona.
Upust – co powinniśmy o nim wiedzieć?
Upust ma zachęcić do kupna. Polega na odpowiednim obniżeniu ceny. Takie działania stosowane są zwykle w odniesieniu do stałych klientów, dokonujących zakupów hurtowych. Zwykle na paragonie lub fakturze musi pojawić się informacja o udzieleniu upustu.
W jaki sposób ujmuje się upust na fakturze?
Ujęcie udzielonego upustu na fakturze będzie miało wyjątkowo duże znaczenie, jeśli zdarzenie gospodarcze ma miejsce pomiędzy przedsiębiorcami będącymi czynnymi płatnikami podatku VAT. W takiej sytuacji ujęcie upustu na fakturze uzależnione jest od tego, w jakim momencie dokładnie zostanie on przyznany:
- W sytuacji gdy upust udzielany jest w związku z wcześniejszym opłaceniem towaru lub usługi, lub w chwili dokonywania sprzedaży to jego wartość powinna zostać wyłączona z podstawy opodatkowania.
- Gdy upustu udzielamy już po tym jak dokonaliśmy sprzedaży, to niezbędne stanie się obniżenie podstawy opodatkowania o wartość upustów i obniżek cen. Jeśli już wystawiono fakturę, to konieczne jest wystawienie faktury korygującej.
Skonto – co powinniśmy o nim wiedzieć?
Skonto to pojęcie, które dotyczy obniżenia ceny kwotowego lub procentowego. Udziela się go na towary lub usługi za dokonanie terminowej lub natychmiastowej płatności. Niekiedy nazywa się w ten sposób rabat, którego udziela się klientowi płacącemu gotówką, jak również rabat na towar objęty sprzedażą ratalną lub kredytową.
Skonta można udzielić jeśli transakcja spełni jeden z takich warunków. Można go również udzielić po pewnym czasie, gdy zajdą do tego odpowiednie przesłanki.
Udzielając skonta należy umieścić odpowiednią informację na fakturze. Wstawiamy wówczas informację o procentowej wartości udzielonej zniżki oraz podajemy jej dokładną wartość.
Również w przypadku skonta, to w jaki sposób ujmiemy je na fakturze, uzależnione pozostaje od tego, w jakim momencie zostało ono udzielone. Mogą wystąpić następujące sytuacje:
- Skonto może spełniać rolę rabatu jeśli zostanie uwzględnione w cenie jednostkowej towaru, w czasie dokonywania zakupu. Jeśli takie zdarzenie ma miejsce, zanim faktura zostanie wystawiona, to wartości na fakturze będą odpowiednio wskazywały kwoty po uwzględnieniu skonta.
- W sytuacji, gdy wystawiając fakturę nie wiemy, czy spełniono warunki do skonta, to odpowiednie informację o ewentualnym skoncie należy podać na fakturze.
Podatnicy VAT powinni rozliczyć skonto w okresie rozliczeniowym, w którym miała miejsce transakcja – może to być miesiąc lub kwartał. W sytuacji, gdy składając deklarację VAT, nadal nie jesteśmy pewni czy ostatecznie warunki do uzyskania skonta spełniono, konieczne jest złożenie deklaracji z wykazaniem pełnych kwot wynikających z faktur. Jeśli skonto zostanie uznane, to podatnik będzie miał obowiązek złożenia korekty deklaracji.
Jeśli z kolei rozpatrujemy skonto w kontekście podatku dochodowego, to udzielenie go od razu nie powoduje żadnych konsekwencji, jeśli natomiast udzielone zostanie w późniejszym czasie, to konieczne będzie wykazanie go poprzez wystawienie faktury korygującej.