WDT – pod tym skrótem kryje się wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Dokonują jej przedsiębiorcy, którzy sprzedają swoje produkty, do innego państwa będącego członkiem Unii Europejskiej. Każda taka transakcja powinna zostać odpowiednio udokumentowana, za pomocą wystawionej faktury.
Spis treści
Czym właściwie jest wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów?
Najprościej rzecz ujmując wewnątrzwspólnotową dostawą towarów nazywamy przewożenie konkretnych towarów z Polski do innych krajów należących do wspólnoty unijnej. Jednak to nie koniec. WDT to także przemieszczanie za sprawą podatnika lub też na jego rzecz, towarów stanowiących własność jego przedsiębiorstwa, z terytorium kraju do innego państwa członkowskiego. Dotyczy to towarów, które zostały przez danego podatnika wytworzone, wydobyte lub nabyte, w ramach prowadzonej działalności.
Dodatkowo do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów zalicza się nabycie ich w innym państwie członkowskim, niż prowadzona działalność gospodarcza, w ramach importu jeśli mają one służyć prowadzonemu przedsiębiorstwu.
W ustawie o podatku od towarów i usług (VAT) znajdujemy szereg warunków, które muszą zostać uwzględnione w celu uznania WDT za dokonaną.
Strony transakcji – dostawca w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów
Aby konkretna dostawa spełniała warunki wewnątrzwspólnotowej pewne wytyczne musi spełniać również dostawca. Są to:
- dostawca musi być zarejestrowany jako podatnik VAT UE.
- Dostawca zobowiązany jest do zgłoszenia zamiaru dokonywania WDT.
- Dostawy dokonywane są przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w zgodzie z założeniami ustawy o VAT. Zgodnie z jej zapisami działalność gospodarcza to działania obejmujące wszelkie kroki producentów, handlowców, czy usługodawców, jak również podmiotów, które zajmują się pozyskiwaniem surowców naturalnych czy rolników, zalicza się tu również wolne zawody. W tym kontekście definicja działalności gospodarczej obejmuje przede wszystkim wykorzystanie towarów lub wartości niematerialnych oraz prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Dostawcy nie dotyczą jedynie warunki konieczne do spełnienia jeśli dostawa obejmuje nowe środki transportu. Podobnie, jak w przypadku nabywcy, tak i status dostawcy nie ma tutaj znaczenia.
Strony transakcji – nabywca w Wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów
Uznanie określonej transakcji za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, wymaga, aby spełniła ona szereg warunków. Znajdują się one zarówno po stronie nabywcy, jak i sprzedawcy.
Jakie warunki musi spełniać nabywca? WTD może mieć miejsce, w sytuacji gdy nabywca jest:
| Podatnikiem, w rozumieniu podatku od wartości dodanej | Musi być zidentyfikowany na potrzeby przeprowadzania transakcji wewnątrzwspólnotowych, na terytorium państwa należącego do UE, innego niż kraj sprzedawcy. W ten sposób polski sprzedawca może zastosować Vat 0% |
| Osobą prawną, która nie jest podatnikiem podatku od wartości dodanej | Identyfikowaną na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na terytorium kraju innej niż państwo sprzedawcy. Będąc podatnikiem w swoim kraju można nabywać towary wewnątrzwspólnotowo. |
| Podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną, która takim podatnikiem nie jest | Ich działania muszą być prowadzone na terytorium państwa członkowskiego w takim charakterze, jeśli przedmiot transakcji stanowią towary akcyzowe, objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą. Z WDT mamy wówczas do czynienia jeśli nabywca jest podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną, która nie stanowi takiego podatnika w rozumieniu dwóch poprzednich punktów. |
| Podmiot zamieszkuje w innym kraju członkowskim niż Rzeczpospolita Polska | O ile przedmiotem dostawy są nowe środki transportu. W takiej sytuacji status nabywcy nie ma znaczenia. W związku z tym podatek od nowego środka transportu rozlicza zawsze nabywca, również w sytuacji gdy nie jest płatnikiem podatku od wartości dodanej. |
W jaki sposób dokumentuje się wywóz towarów w WDT?
Aby możliwe było zastosowanie stawki 0% podatku, konieczne jest posiadanie odpowiedniej dokumentacji, która stanowić będzie potwierdzenie, że towary zostały wywiezione z kraju i dostarczone do nabywcy w innym państwie członkowskim.
Pośród dokumentów, które stanowią potwierdzenie dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów wyróżniamy:
- Specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku – musi w niej być potwierdzony jego rodzaj, właściwości, parametry, pochodzenie i temu podobne.
- Jeśli zlecamy przewóz towarów przewoźnikowi – istotne będą dokumenty przewozowe, jakie uzyskamy od przewoźnika (spedytora), który przejmuje odpowiedzialność za wywiezienie towarów z kraju. Powinno z nich wynikać w sposób jednoznaczny, że towary dotarły do miejsca swojego przeznaczenia zlokalizowanego na terytorium innego państwa członkowskiego – największe znaczenie mają tu listy przewozowe, takie jak CIM i CMR.
Zwykle, aby skutecznie udowodnić, że dana transakcja miała miejsce, nie musimy posiadać wszystkich dokumentów, a niezbędny okazuje się jeden z nich. Musi jednak znajdować się w nim potwierdzenie, że konkretny towar faktycznie, fizycznie dotarł do miejsca swojego przeznaczenia.
W sytuacji, gdy przytoczone powyżej dokumenty, nie wskazują w sposób jednoznaczny, że towar dostarczono do nabywcy, to może to zostać potwierdzone innymi dokumentami, w których zawarto wiarygodną informację w tym temacie.
Co istotne, ostatnia opisana sytuacja zezwala na wykorzystanie również dokumentów w formie kserokopii, faxu lub tez innych, stanowiących potwierdzenie wywiezienia towaru do innego państwa Unii Europejskiej.
Jeśli w dokumentach nie znajdzie się potwierdzenie przewiezienia towarów na terytorium innego kraju w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, to taką dostawę traktuje się jako krajową.
Co należy wiedzieć o fakturze w WDT?
Podobnie jak w innych transakcjach, tak i w tych dotyczących WDT faktura jest dokumentem niezbędnym, który potwierdza, że dana transakcja miała miejsce. Jednak w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów zauważalne są pewne różnice w odniesieniu do standardowych faktur. Poza stałymi elementami zawieranymi w zwyczajnej fakturze, w takiej dotyczącej WDT muszą znaleźć się określone, dodatkowe informacje, takie jak:
- numer identyfikacyjny odbiorcy towarów,
- numer VAT UE podatnika, sprzedającego konkretny towar.
Dodatkowo jeśli fakturę wystawiamy w walucie innej niż polska, to konieczne jest przeliczenie sumy na złotówki, zgodnie z kursem NBP na dzień poprzedzający dostawę lub sprzedaż.
Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów a podatki
Zgodnie z podstawową zasadą wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów objęta jest podatkiem VAT na poziomie 0%. Jednak, aby tę możliwość zastosować w praktyce, konieczne jest spełnienie konkretnych warunków:
- podatnik w czasie składania deklaracji podatkowej i wskazywania rzeczonej dostawy towarów musi być zarejestrowany jako podatnik VAT UE,
- dostawa została dokonana przez dostawcę na rzecz nabywcy, który dysponuje właściwym oraz ważnym numerem identyfikacyjnym dla transakcji wewnątrzwspólnotowych. Powinien być on nadany przez państwo członkowskie UE właściwe dla nabywcy i musi zawierać dwuliterowy kod, który stosuje się dla podatku od wartości dodanej,
- zanim upłynie termin do złożenia deklaracji podatkowej, podatnik posiada w swojej dokumentacji dowody, iż towary wchodzące w skład WDT wywieziono z kraju i dostarczono do nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego UE.
WDT a podstawa opodatkowania
Podstawa opodatkowania, czyli mówiąc prościej kwota, od której obliczamy należny do zapłacenia podatek. W przepisach ustawy o VAT, w kontekście wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów nie pojawiają się żadne konkretne regulacje, w związku z tym zastosowanie mają przepisy ogólne dla transakcji krajowych.
W związku z tym za podstawę opodatkowania uznaje się obrót, czyli kwotę należną z tytułu sprzedaży, jednak pomniejszoną o kwotę należnego podatku. Należny podatek to z kolei cała kwota świadczenia, jaką opłacić musi nabywca. Obrót należy zwiększyć o kwoty subwencji, dotacji, czy też innych dopłat, które wpływać będą na cenę sprzedawanych towarów, z kolei zmniejszyć o kwoty ewentualnych pojawiających się rabatów, wartości zwróconych towarów, kwot dotacji i subwencji.
Do obrotu wlicza się również przedpłaty, pobrane zaliczki, zadatki oraz raty.
W sytuacji, gdy należność określono w naturze, podstawa opodatkowania jest wartością świadczenia przyjętą na podstawie przeciętnych cen, jakie obowiązują w danej miejscowości czy też konkretnym rynku, w dniu, w którym wykonane zostało świadczenie. Podstawa ta zostaje obniżona o należny podatek.
Numer unijny oraz rejestracja
Posiadanie numeru unijnego oznacza, że podatnik jest odpowiednio zarejestrowany dla potrzeb handlu wewnątrzwspólnotowego. W Polsce wykorzystuje się w tym celu numer NIP podatnika, z tym, że konieczne jest poprzedzenie go literami PL.
Nie działa on jednak z automatu i aby możliwe było jego odpowiednie prawne funkcjonowanie, to należy go zarejestrować. Przeprowadzić ją należy w odpowiednim dla miejsca prowadzenia działalności urzędzie skarbowym.
Rejestracji mogą jednak dokonać jedynie Ci podatnicy, którzy posiadają status czynnego podatnika VAT. W związku z tym podatnicy, którzy są zwolnieni z VAT nie mają możliwości dokonywania WDT, gdyż nie mają możliwości rejestracji w charakterze podatnika VAT UE.
Jeśli planujemy WDT to koniecznie wcześniej powinniśmy dokonać rejestracji VAT UE. Aby ją przeprowadzić musimy zgłosić zamiar dokonywania dostaw wewnątrzwspólnotowych, do naczelnika urzędu skarbowego, poprzez zgłoszenie rejestracyjne VAT-R, wraz z załącznikiem VAT-R/UE.
Jakie wyłączenia obowiązują w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów?
Z ustawy o VAT dowiadujemy się o konkretnych sytuacjach, w których pomimo iż towar transportowany jest do innego państwa unijnego, nie mamy do czynienia z wewnątrzwspólnotową wymianą towarów.
WDT nie występuje, gdy:
- dostawa obejmuje dostarczenie statków wycieczkowych armatorom morskim. Również takich służących do przewozu osób, statków chłodniczych, tankowców, statków towarowo-osobowych, pchaczy pełnomorskich, statków rybackich, statków badawczych, czy statków szkolnych rybołówstwa morskiego,
- dostawa obejmuje środki transportu lotniczego, które stosuje się w lotnictwie cywilnym, przede wszystkim w transporcie międzynarodowym, jeśli ich masa własna nie przekracza 12 ton. Zaliczane są tu również części zamienne do nich, wyposażenie pokładowe. Muszą być jednak przeznaczone dla użytkownika docelowego, który posiada odpowiednie świadectwo kwalifikacyjne, które wydaje polski organ nadzoru lotniczego,
- dostawa obejmuje części zamienne do środków transportu morskiego oraz rybołówstwa – wyłączenie stanowią elementy wyposażenia, które służą do celów rozrywkowych oraz sportowych,
- dostawa obejmuje towary, które są zaopatrzeniem środków transportu lotniczego, w celu przeprowadzania transportu międzynarodowego,
- dostawa obejmuje towary, które są zaopatrzeniem statków, które wykorzystywane są w żegludze pełnomorskiej, przewozie pasażerów, ratownictwie morskim, czy marynarki wojennej.
Co istotne do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów nie zalicza się również:
- dzieł sztuki,
- towarów używanych,
- antyków,
- przedmiotów kolekcjonerskich.
W sytuacji, gdy przedmioty te zostały zakupione przez podatnika dla celów prowadzonej działalności, bądź też importowane są w celu odsprzedaży, w sytuacji jeśli podstawą opodatkowania jest marża, pomniejszona o kwotę podatku.
Oprócz tego wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów nie ma również miejsca, w niektórych sytuacjach, gdy dokonujemy przemieszczania własnych towarów na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Nie jest to WDT, jeśli:
- towary są przemieszczane poprzez sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju,
- instalacja lub montaż towarów następuje po ich przemieszczeniu na terytorium innego państwa członkowskiego,
- towary mają stanowić przedmiot eksportu dla danego podatnika,
- towary przemieszcza się na pokładzie samolotów, statków, pociągów, w czasie, gdy prowadzony jest nimi również transport pasażerski,
- na danych towarach mają zostać wykonane określone usługi na terenie państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju,
- towary będą użytkowane na terenie innego państwa członkowskiego czasowo, ale nie dłużej niż przez 24 miesiące, a celem jest świadczenie usługi przez danego podatnika,
- przemieszczana jest energia elektryczna, gaz, energia chłodnicza lub cieplna.
Korzystanie z wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów jest korzystne dla wielu przedsiębiorców. Pojawia się szereg ułatwień, zarówno w kwestiach podatkowych, jak i logistycznych. W związku z tym z pewnością warto korzystać z możliwości handlu również z innymi państwami należącymi do UE.
