Ryczałt ewidencjonowany jest uproszczoną formą opodatkowania, z której mogą skorzystać przedsiębiorcy. Nie jest to jednak rozwiązanie dla każdego. Ponadto mamy tu do czynienia z kilkoma różnymi stawkami podatku – to która będzie nas obowiązywała uzależnione jest od rodzaju prowadzonej działalności. Co powinieneś wiedzieć o ryczałcie zanim ewentualnie się na niego zdecydujesz?
Spis treści
Co to jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych?
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest jedną z opcji opodatkowania dla przedsiębiorców w Polsce. Jest to forma uproszczona, w której podatek opłacany jest od przychodu, gdyż nie uwzględnia się tutaj kosztów ich uzyskania. Nie każdy ma możliwość rozliczania się w ten sposób. Sprawdź kiedy i dla kogo przeznaczone jest to rozwiązanie oraz jaką stawkę podatku będziesz musiał zapłacić.
Kto może rozliczać się na zasadach ryczałtu?
Rozliczanie na podstawie ryczałtu ewidencjonowanego jest dostępne na podstawie ustawy z dnia 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Zgodnie z zapisami ustawy mamy trzy grupy, które mogą korzystać z takiego rozwiązania podatkowego:
- Osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. Dotyczy to również sytuacji, w których pozarolnicza działalność prowadzona jest w formie spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych.
- Osoby, które osiągają przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy, czy też innych umów o podobnym charakterze, jeśli nie są one zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
- Osoby duchowne.
Kto nie może skorzystać z ryczałtu?
Warto wiedzieć, że nie każdy przedsiębiorca będzie miał możliwość rozliczania się na podstawie ryczałtu ewidencjonowanego. Wykluczenia znajdujemy we wspomnianej wyżej ustawie z dnia 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zalicza się do nich:
- kupno i sprzedaż wartości dewizowych,
- prowadzenie aptek,
- handel częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,
- wytwarzanie wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, jednak wyjątek stanowi tu wytwarzanie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych.
Ponadto z rozliczeń na podstawie ryczałtu ewidencjonowanego NIE mogą skorzystać podatnicy, którzy:
- w tym samym roku opłacają podatek w formie karty podatkowej,
- korzystają z okresowego zwolnienia z podatku dochodowego,
- dokonali reorganizacji prawnej swojej działalności,
- którzy świadczą usługi na rzecz swojego byłego pracodawcy.
Istotne jest również, że rozliczać się w takiej zryczałtowanej formie nie mogą się podatnicy, którzy podejmują prowadzenie działalności w roku po zamianie swojej działalności. Może to dotyczyć zmiany działalności jednoosobowej na spółkę prowadzoną wraz z małżonkiem, spółki prowadzonej z małżonkiem na działalność jednoosobową lub prowadzoną przez każdego z małżonków osobno, z działalności prowadzonej samodzielnie przez małżonka na działalność, która będzie prowadzona samodzielnie przez drugiego małżonka.
Jak i kiedy powiadomić urząd skarbowy?
Jeśli chcemy rozliczać się na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego od samego początku prowadzenia działalności, musimy w terminie do dnia przed jej rozpoczęciem, a na pewno nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu, złożyć pisemne oświadczenie skierowane do naczelnika urzędu skarbowego, właściwego dla miejsca zamieszkania. Musimy w nim zawrzeć informację o wyborze właśnie tej formy opodatkowania.
Drugą możliwością jest wybór takiej formy opodatkowania w czasie zakładania działalności, na wniosku CEIDG-1. Warto pamiętać, że w kolejnych latach nie będziemy już musieli składać żadnych oświadczeń, jeśli nie będziemy zmieniać formy opodatkowania.
Jeśli natomiast już prowadzisz działalność i chcesz zmienić formę opodatkowania, np. z zasad ogólnych na ryczałt, to oświadczenie do naczelnika urzędu skarbowego musisz złożyć do 20 dnia miesiąca, który następuje po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy przychód w danym roku. W związku z tym w większości przypadków mamy czas do 20 lutego danego roku, chyba że wcześniej w danym roku nie osiągnęliśmy przychodu. Ten sam termin dotyczy ewentualnej rezygnacji z takiej formy opodatkowania.
Jeśli działalność jest lub będzie prowadzona w formie spółki to oświadczenie powinno zostać złożone przez wszystkich wspólników – każdy z nich w swoim urzędzie skarbowym, właściwym dla miejsca zamieszkania.
Takie same zasady obowiązują jeśli rozliczamy przychód z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy i podobnych umów.
Jakie są stawki ryczałtu dla różnych rodzajów działalności w 2022 roku?
Stawka podatku w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, uzależniona jest od rodzaju prowadzonej działalności. W związku z tym występują następujące stawki: 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12%, 12,5%, 14%, 15%, 17%. Sprawdź poniżej, kiedy, która obowiązuje.
TABELA (pogrubione pierwsza kolumna, normalne druga – 2 kolumny, 10 wierszy)
Zryczałtowany podatek 17%, gdy przychody osiągane są z wolnych zawodów
Działalność w zakresie wolnych zawodów jest wykonywana osobiście, co oznacza, że nie zatrudniamy podwykonawców. Mogą ją realizować: tłumacze, notariusze, adwokaci, radcowie prawni, księgowi, biegli rewidenci, agenci ubezpieczeniowi, agenci oferujący ubezpieczenia uzupełniające, doradcy restrukturyzacyjni, doradcy podatkowi, doradcy inwestycyjni, maklerzy papierów wartościowych, agenci firm inwestycyjnych oraz rzecznicy patentowi.
Zryczałtowany podatek 15%, gdy świadczymy, m.in. następujące usługi
- reprodukcja komputerowych nośników informacji (PKWiU 18.20.30.0),
- pośrednictwo w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 45.40.40.0),
- pośrednictwo sprzedaży hurtowej (PKWiU grupa 46.1),
- magazynowanie i przechowywanie cieczy i gazów (PKWiU 52.10.12.0),
- związanych ze sportem, rozrywką i rekreacją (PKWiU dział 93),
- kulturalnych i rozrywkowych (PKWiU dział 90),
- reklamowych, usług badania rynku i opinii publicznej (PKWiU dział 73).
Są to przykładowe usługi opodatkowane stawką 15%. Pełen katalog usług znajduje się w ustawie o podatku zryczałtowanym art. 12 ust. 1 pkt 2.
Zryczałtowany podatek 14%, gdy świadczmy usługi takie jak
- z zakresu opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86),
- inżynierskich i architektonicznych, usług badań i analiz technicznych (PKWiU dział 71),
- z zakresu specjalistycznego projektowania (PKWiU 74.1).
Zryczałtowany podatek 12%, gdy świadczymy usługi takie jak
- związane z wydawaniem: pakietów komputerowych(PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie on-line, pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1), pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2), oprogramowania komputerowego pobieranego z internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie on-line.
- związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0), związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1), objętych grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2), związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02), w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0), związanych z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1).
Zryczałtowany podatek 10%, gdy świadczymy usługi
W zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1).
Zryczałtowany podatek 8,5% od przychodu do kwoty 100 tys. zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 tys. zł, w następujących sytuacjach
- Przychody zostały osiągnięte w ramach umów najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy i umów mających podobny charakter – jeśli umowy nie były zawierane w ramach prowadzonej działalności,
- świadczenia usług wynajmu oraz obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych (PKWiU 68.20.1),
- świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem (PKWiU dział 55),
- wykonywania usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU dział 72),
- świadczenia usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem (PKWiU dział 87),
Są to przykładowe sytuacje, w których możemy rozliczać się według tych stawek podatku. Dokładny katalog znajduje się w ustawie o podatku zryczałtowanym art. 12 ust. 1 pkt 4.
Zryczałtowany podatek 8,5% jeśli
- przychody pochodzą ze świadczenia usług w zakresie edukacji (PKWiU dział 85),
- przychody pochodzą z działalności związanej ze zwalczaniem i zapobieganiem pożarom (PKWiU 84.25.11.0),
- przychody pochodzą z prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu.
Są to przykładowe sytuacje, w których obowiązuje stawka podatku 8,5%, pełny katalog znajdziemy w ustawie o podatku zryczałtowanym art. 12 ust. 1 pkt 5.
Zryczałtowany podatek 5,5% jeśli
- przychody pochodzą z działalności wytwórczej, robót budowlanych, lub z zakresu przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton,
- przychody pochodzą m.in. z tytułu odpłatnego zbycia świadectw pochodzenia, otrzymanych przez podmioty zajmujące się wytwórstwem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,
- przychody pochodzą z prowizji z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów.
Zryczałtowany podatek 3% jeśli
- prowadzimy działalność gastronomiczną z wyjątkiem przychodów pochodzących ze sprzedaży napojów alkoholowych o jego zawartości powyżej 1,5%,
- prowadzimy działalność usługową w zakresie handlu, z zastrzeżeniem usług, które opodatkowane są stawkami 17 i 15%.
Są to przykłady działalności opodatkowanej taką stawką podatku, pełną listę znajdziemy w ustawie o podatku zryczałtowanym art. 12 ust. 1 pkt 7.
Zryczałtowany podatek 2% jeśli
Jeśli przychody pochodzą ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych, pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy.
Ile wynosi składka zdrowotna u ryczałtowca w 2022?
Składka zdrowotna 2022 ryczałt ewidencjonowany:
| Przychód rocznie | Wysokość składki zdrowotnej 2022 |
|---|---|
| Do 60 000 zł | 335,94 zł - 9% od kwoty 60% przeciętnego wynagrodzenia |
| Od 60 000 zł do 300 000 zł | 559,89 zł - 9% od kwoty 100% przeciętnego wynagrodzenia |
| Powyżej 300 000 zł | 1007,81 zł - 9% od kwoty 180% przeciętnego wynagrodzenia |
Limit ryczałtu 2022 rok
Polski Ład wprowadza pewne zmiany w podatku od przychodów ewidencjonowanych. Jednak dotyczą one przede wszystkim obniżenia niektórych stawek, w stosunku do dotychczasowych. Jeśli chcemy rozliczać się zgodnie z ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, to musimy pamiętać o ustawowych limitach.
Zgodnie z ustawą podatnik może korzystać z rozliczenia podatkiem zryczałtowanym w roku 2022, jeśli przychód z działalności w roku 2021, tej samej, prowadzonej samodzielnie za rok podatkowy nie przekroczył równowartości kwoty 2 mln. euro. Kurs euro oblicza się na 1 dzień października roku poprzedzającego (czyli obecnie 2021). W związku z tym, jeśli przychody z naszej działalności w roku 2021 nie przekroczyły kwoty 9 188 200 zł to w 2022 możemy skorzystać z opodatkowania ryczałtem.
Ryczałt ewidencjonowany – ewidencja przychodów
Rozliczenia na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego wymagają prowadzenia księgowości uproszczonej, pod postacią ewidencji przychodów. Musimy prowadzić ją osobno na każdy kolejny rok podatkowy. Uwzględnia się w niej jedynie przychody związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nie musimy jednak ewidencjonować kosztów, gdyż jest to forma opodatkowania, która nie bierze ich pod uwagę w czasie ustalania wysokości należnego podatku. Mimo to, mamy obowiązek zbierania i gromadzenia dowodów zakupu na wypadek kontroli urzędu skarbowego.
Sposób prowadzenia samej ewidencji jest dopuszczalny zarówno w formie odręcznej, jak i z wykorzystaniem odpowiednich programów komputerowych. Konieczne jest jednak zachowanie wzoru jej tworzenia, np. układu rubryk. O założeniu ewidencji nie musimy informować urzędu skarbowego, musi ona być jednak przechowywana w miejscu wykonywania działalności lub tym, które zostało wskazane jako siedziba firmy.
Jeśli prowadzimy działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem, to poza ewidencją przychodów, musimy prowadzić również inne ewidencje – ewidencję środków trwałych, czy ewidencję zatrudnienia. jest to jednak niezbędne wtedy, gdy firma posiada stałe składniki majątku lub zatrudnia pracowników.
Podstawa opodatkowania
Przy ryczałcie ewidencjonowanym każdy przychód podlega opodatkowaniu. Chodzi tu o kwotę należną z tytułu sprzedaży towarów lub usług, pomniejszoną o VAT należny, jeśli podatnik jest czynnym podatnikiem podatku VAT, oraz o inne przychody związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, a pośród nich: świadczenia nieodpłatne, w naturze, dotacje, przychody ze sprzedaży składników majątku służącego do wykonywania tej działalności, odszkodowania za szkody powstałe na tym majątku, różnice kursowe, odsetki od środków na rachunkach bankowych, utrzymywanych w związku z prowadzoną działalnością.
Zryczałtowane rozliczenia z urzędem skarbowym dokonywane są miesięcznie, chyba że wcześniej zgłosimy taką chęć, to mogą być rozliczane również kwartalnie. Od sumy przychodu za cały okres rozliczeniowy musimy odjąć składki na ubezpieczenie społeczne. W ten sposób uzyskujemy kwotę, która będzie podstawą opodatkowania według odpowiedniej stawki ryczałtowej.
Od roku 2022 wchodzą zmiany, które sprawiają, że składki zdrowotne nie będą już odliczane od zaliczki na podatek dochodowy.
Przy rozliczaniach ryczałtowych, na koniec roku można odliczyć od przychodu darowizny na cele społeczne. Musimy jednak dokładnie zweryfikować takie darowizny, bo niekiedy stanowią one koszty uzyskania przychodu. Przedsiębiorca będzie miał również możliwość pomniejszenia przychodu o wydatki, które obejmuje ulga rehabilitacyjna oraz termomodernizacyjna.
Roczne zeznanie podatkowe składa się na formularzu PIT-28 w terminie do końca lutego.
Wady i zalety opodatkowania na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego
Ta forma opodatkowania tak, jak każda inna ma swoje wady i zalety. Kluczowe jest jednak wybranie tej, która będzie najkorzystniejsza z punktu widzenia naszej działalności. Ryczałt z pewnością będzie odpowiedni dla osób, które ponoszą niewielkie koszty prowadzenia działalności.
Zalety ryczałty ewidencjonowanego
- uproszczona forma prowadzenia księgowości pod postacią ewidencji przychodów,
- niższe stawki podatkowe niż przy podatku liniowym lub według skali podatkowej.
Wady ryczałtu ewidencjonowanego
Decydując się na ryczałt, musimy mieć na uwadze, że jest to forma opodatkowania, która wyklucza możliwość wspólnego rozliczania się z małżonkiem, a także na zasadach, jakie przewidziane są dla osób samotnie wychowujących dzieci, nie ma tu ulgi prorodzinnej. Wspólnych rozliczeń nie można również dokonywać jeśli chodzi o dochody uzyskane poza ryczałtem, jednak wyjątek stanowi rozliczanie umowy wynajmu czy dzierżawy prywatnej. Przy ryczałcie z tego tytułu, z innych dochodów możemy rozliczać się z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
