Umowa zlecenie może ale nie musi być ozusowana. Co to znaczy? Dokładnie rzecz ujmując pracodawca musi zachować pewnego rodzaju czujność i posiadać odpowiednią wiedzę, aby mieć pewność kiedy musi opłacać składki przy zatrudnianiu pracownika na umowę zlecenie, a kiedy nie. Zapraszamy do poznania szczegółów.
Nie każdy uznaje umowę zlecenie za korzystną, bywa ona nawet zaliczana do tzw. śmieciówek, gdyż z założenia nie powoduje odprowadzania za nas składek. Jednak nie jest tak do końca. Pracodawca w niektórych sytuacjach musi płacić składki od umowy zlecenie a w innych nie.
Podstawowe elementy, które o tym decydują to wartość umowy oraz to z kim ją podpisujemy – co dokładniej wyjaśniamy poniżej. Jest to rodzaj umowy, który w różnych sytuacjach okazuje się korzystny zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracownika – jedna i druga strona powinna jednak zdawać sobie sprawę z tego, kiedy pojawia się obowiązek opłacania składek, a kiedy go nie ma.
Umowę zlecenie podpisuje się często w sytuacjach, gdy pracownik potrzebny jest tylko na pewien czas lub jeśli ma wykonać konkretne zadanie. Z punktu widzenia przedsiębiorcy warto jeszcze przed podpisaniem umowy poprosić pracownika o wypełnienie oświadczenia, na podstawie którego będziemy mogli określić swoje zobowiązania wobec ZUS i US.
Spis treści
Podpisanie umowy zlecenie z uczniem lub studentem a składki ZUS
Wszyscy uczniowie oraz studenci, do ukończenia 26 roku życia, wykonujący prace na podstawie umowy zlecenie, nie są objęci ubezpieczeniem społecznym z tego tytułu.
- ZUS uznaje do 31 sierpnia każdego roku za ucznia każdego, kto kontynuuje naukę w tej samej szkole, skończył naukę w jednej szkole i kontynuuje ją w kolejnej, ukończył szkołę i nie kontynuuje nauki.
- Z kolei studentem dla ZUSu jest osoba, która kształci się na studiach pierwszego lub drugiego stopnia, na jednolitych magisterskich, do czasu aż ukończy 26 rok życia.
Jeśli jednak student posiada etat czyli umowę o pracę i podpisze z tym samym pracodawcą umowę zlecenie, to będzie ona objęta obowiązkiem opłacania składek ZUS.
WAŻNE!
ZUS nie uznaje za studentów osób, będących uczestnikami studiów podyplomowych oraz doktoranckich.
Podpisanie umowy zlecenie z emerytem lub rencistą
W sytuacji, gdy decydujemy się na zawarcie umowy zlecenie z osobą będącą na emeryturze lub z pobierającą rentę, to konieczne będzie odprowadzanie od niej składek ZUS.
Jeśli taka osoba posiada kilka umów zlecenie, to obowiązująca będzie zasada dotycząca osiągnięcia minimalnego wynagrodzenia – składki będą więc odprowadzane od takiej ilości umów, aby ich suma wyniosła tyle co najniższe wynagrodzenie. Kolejne umowy nie będą już objęte obowiązkiem odprowadzania składek.
Umowa zlecenie, jako jedyne źródło zarobków pracownika
Zdarza się, że pracownik, którego chcemy zatrudnić na umowę zlecenie nie jest zatrudniony nigdzie indziej, na podstawie żadnej umowy. W takiej sytuacji umowa zlecenie niezależnie od wysokości wymaga opłacania składek ZUS.
Jest to sytuacja, w której stanowi ona jedynie źródło utrzymania pracownika. Obowiązkowe jest opłacanie ubezpieczenia zdrowotnego, społecznego i wypadkowego. Dodatkowo można zdecydować się na dobrowolne chorobowe.
Posiadanie kilku umów zlecenie przez jednego pracownika
Niekiedy jedna osoba podejmuje zatrudnienie w kilku firmach na podstawie umowy zlecenie. W takiej sytuacji opłacanie składek będzie bardziej skomplikowane. Odprowadzanie składek ZUS będzie tu zależne od łącznej kwoty wszystkich wynagrodzeń. Wszystkie obowiązkowe składki będą opłacane od umów zlecenie, do chwili gdy ich wartość nie osiągnie wartości najniższego wynagrodzenia za pracę.
Jeśli kwota minimalnego wynagrodzenia za prace zostanie przekroczona, to od tego momentu obowiązkowo odprowadzana będzie jedynie składka zdrowotna. To, od których umów będą odprowadzane składki uzależnione jest od kolejności ich zawarcia.
Dodatkowo ubezpieczony może na własny wniosek być objęty dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym, z pozostałych umów, wybranych lub nawet wszystkich.
Zatrudnienie na umowę zlecenie osoby, która posiada już umowę o pracę
Jeśli osoba, którą zamierzamy zatrudnić posiada etat, czyli jest w jakiejś firmie zatrudniona na podstawie umowy o pracę, to kwestia opłacania przez nas składek ZUS przy umowie zlecenie zależeć będzie od tego, czy na umowie o pracę znajduje się co najmniej najniższe wynagrodzenie.
Jeśli istotnie pracownik jest zatrudniony za co najmniej najniższą krajową, to od umowy zlecenie nie będą już potrącane składki ZUS.
Inaczej jest jeśli umowa o pracę nie jest podpisana na kwotę sięgającą najniższego wynagrodzenia. Wówczas to umowa zlecenie zostanie objęta obowiązkiem opłacania składek ZUS, niezależnie od tego na jaką kwotę zostanie podpisana.
Jeżeli z kolei dana osoba posiada kilka umów zlecenie, to składki ZUS będą płacone od umowy o pracę oraz kolejno od takiej ilości umów zlecenie do uzyskania pułapu najniższego wynagrodzenia.
WAŻNE!
Jeśli umowę zlecenie podpisujemy z pracodawcą, który już zatrudnia nas na podstawie umowy o pracę, to każda taka umowa zlecenie będzie objęta obowiązkiem opłacania składek ZUS.
Jakie przepisy regulują kwestię opłacania składek w przypadku umowy zlecenia?
Sięgając do przepisów, informację o konieczności opłacania składek ZUS w przypadku pracowników zatrudnionych na podstawie umowy zlecenie znajdziemy w art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Szukając wiarygodnych, jak i aktualnych informacji w kwestii opłacania składek ZUS w przypadku umów zlecenie, tego kiedy są one konieczne, a kiedy ich nie płacimy, zawsze najlepiej zajrzeć do źródła. ZUS opublikował w tym zakresie praktyczny poradnik, który znajduje się tutaj.
Ponadto pracodawca powinien regularnie śledzić pojawiające się zmiany. Od pewnego czasu pojawiają się dyskusje u ustawodawcy dotyczące zmian w oskładkowaniu umów zlecenie. Założeniem projektu jest wprowadzenie obowiązku odprowadzania składek od wszystkich umów zlecenie, nawet jeśli ich wartość przekroczy najniższą krajową. Doprowadzi to do wzrostu kosztów zatrudnienia, jak i zmniejszenia się wynagrodzenia netto dla wielu zleceniobiorców. Założeniem jednak jest uregulowanie i uproszczenie systemu.
Projekt wrócił do prac legislacyjnych we wrześniu 2020 roku, jednak jak na razie nie pojawiły się w tej kwestii żadne zmiany, o które musieliby się obawiać przedsiębiorcy. W dużej mierze jest to spowodowane również sytuacją epidemiologiczną, która dostatecznie obciążyła rodzime biznesy.
