Niepozorne symbole, umieszczane przy nazwach produktów czy firmowym logo dla wielu z nas znaczą niewiele, a nawet nie zwracamy na nie większej uwagi. Jednak takie oznaczenie świadczy o ochronie znaku towarowego, co oznacza ochronę prawną, z której może korzystać właściciel lub właściciele.
W przypadku zastrzeżenia znaku towarowego możemy mówić o monopolu, co dokładnie oznacza, że jedynie właściciel lub właściciele mają możliwość korzystania z danego znaku towarowego. Przedsiębiorca, który aktywnie działa w sektorze produktów lub usług, poprzez zarejestrowanie swojego znaku towarowego zyskuje ochronę, a przepisy związane z tym zagadnieniem są proste, jasne, dzięki czemu można szybko i skutecznie chronić swoje prawa.
Jak wygląda rejestracja znaków towarowych – co o nich wiemy, jakie są ich rodzaje i jakie będą z tego korzyści?
®, ™, SM, ©
Każdy z tych czterech znaków to tak naprawdę symbol, będący znakiem ochronnym. Umieszcza się je przy znakach towarowych.
Spis treści
Czym są znaki towarowe?
Najprościej rzecz ujmując znakiem towarowym jest każdy symbol stosowany przez producenta lub usługodawcę, którego zadaniem jest odróżnienie produktu lub usługi od tych oferowanych przez konkurencję. Ponadto konieczna jest możliwość umieszczenia go w rejestrze znaków towarowych, w ten sposób ochrona będzie jasno ustalona.
Osiągamy to dzięki wyrazom, motywom, grafikom, formom przestrzennym, domenom internetowym, melodiom, kolorom czy zapachom. ®, ™, SM, © to symbole, które najpowszechniej umieszcza się przy nazwie lub logo. Zdecydowanie za najbardziej prestiżowe oznaczenie uznaje się symbol ®.
Kto posiada prawo ochronne?
Aby dysponować prawem ochronnym znaku towarowego niezbędne są odpowiednie uprawnienia. Nabywa się je poprzez rejestrację znaku towarowego lub gdy w jakiś sposób nabywamy do niego prawo, np. poprzez wykupienie marki.
W polskim prawie pojawia się pojęcie zarówno indywidualnego znaku towarowego, jak i wspólny znak towarowy. Warto jednak pamiętać, że znak towarowy, którego zgłoszenia dokonamy, jest chroniony jedynie w zakresie wskazanych w zgłoszeniu konkretnych towarów i usług.
Symbol ®
Chyba każdy z nas rozpoznaje ten charakterystyczny symbol. Otoczona kółkiem literka R dość popularnie pojawia się przy różnych znakach towarowych. Za niezwykle istotny uznaje się fakt, że może być ona umieszczona tylko przy tych znakach, które zostały zarejestrowane w urzędzie patentowym.
Litera R nie jest przypadkowa, wywodzi się z języka angielskiego i oznacza „registered” czyli zarejestrowany. Tego rodzaju znaki towarowe istotnie są silnie chronione, co uregulowane jest przez ustawę: prawo własności przemysłowej.
Pewne jest więc, że jeśli, jakiś znak towarowy jest już wykorzystywany i znajduje się przy nim symbol R, to nie ma możliwości ponownego skorzystania z niego przez kogoś innego. W urzędzie patentowym możemy zdecydować się na ochronę na określonym obszarze, więc jeśli pod uwagę bierzemy całą Polskę, to możemy nie zdawać sobie sprawy z tego, że ktoś go zarejestrował. Tak więc gdy tworzymy znak towarowy, musimy zgłosić go do odpowiedniej weryfikacji w urzędzie patentowym. Gdy odpowiedz będzie pozytywna możemy umieścić symbol ® przy naszej nazwie. Przed rejestracją korzystanie z niego jest zakazane i może wiązać się z nałożeniem na nas grzywny.
Nie wszyscy decydują się na umieszczenie tego symbolu przy swoim znaku towarowym i nie jest to obowiązkowe. Co istotne jeśli przy czyimś logo czy innym znaku go nie widzimy, to nie oznacza to, że nie został on zarejestrowany.
Specjaliści zalecają jednak umieszczanie symbolu R przy znaku towarowym firmy, jeśli jesteśmy do niego uprawnieni, gdyż udowodniono, że powoduje on zwiększenie prestiżu firmy – buduje większą wiarygodność u kontrahentów. Dodatkowo pokazujemy konkurencji, że tworzona przez nas marka jest chroniona przez urząd patentowy.
Znak ™
™ to również wyjątkowo popularny symbol – głównie dlatego, że dostępny jest bez ograniczeń dla wszystkich przedsiębiorców – nie ma potrzeby składania wniosków do urzędów czy uzyskiwania specjalnych pozwoleń. Zyskujemy jednak pewien zakres ochrony naszego znaku towarowego.
TM to z języka angielskiego trademark, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza znak towarowy. Jego zamieszczenie przy nazwie oznacza, że przedsiębiorca chce przekazać innym, że ten jest już zajęty i jeśli dojdzie do jego nieuprawnionego wykorzystania, to rozpocznie on odpowiednie działania prawne, których celem będzie wyciągnięcie konsekwencji.
Wykorzystanie tego symbolu daje nam ochronę wynikającą z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, lub też z kodeksu cywilnego. Dodając go do swojego znaku towarowego korzystamy więc z ochrony na zasadach ogólnych.
Przedsiębiorcy chętnie wykorzystują to oznaczenie, gdyż daje ono pewien zakres ochrony, a może je zastosować każdy i nie ma konieczności występowania o specjalne pozwolenie, czy zgłaszania do urzędów.
Znak ©
Jeśli nasz znak towarowy wyróżnia się wyjątkową szatą graficzną, to warto go zabezpieczyć poprzez umieszczenie przy nim literki C w kółku. Oznacza ona copyright – prawa autorskie. Może on mieć odniesienie do korzyści majątkowych należących się samemu twórcy dzieła.
Znak SM
SM z języka angielskiego oznacza serwicemark, więc jak sama nazwa wskazuje, stosuje się go przede wszystkim w przypadku znaków usługowych. Jego znaczenie i rola jest bardzo zbliżona do opisanego już wyżej TM jednak w SM mamy do czynienia z usługami, a w TM z produktami.
Rejestracja znaku towarowego, czyli jak pojawia się Symbol ® przy nazwie i logo?
Urząd patentowy umożliwia zarejestrowanie znaku towarowego, w tym celu składa się specjalny wniosek i dopiero po jego pozytywnym rozpatrzeniu możemy korzystać z oznaczenia symbolem ®. Zdaniem niektórych przedsiębiorców właśnie uzyskanie takiego znaku wymaga najwięcej zachodu. Nie jest jednak specjalnie uciążliwe, a ochrona, jaką uzyskujemy jest zdecydowanie najlepsza.
Rejestracji znaku towarowego można dokonać w państwowym urzędzie patentowym (dla danego kraju), jak również w urzędach międzynarodowych oraz regionalnych. W związku z tym, to gdzie będziemy dopełniać formalności uzależnione jest od tego, na jakim obszarze chcemy uzyskać ochronę dla naszego znaku.
Zobrazujmy to na przykładzie. Jeśli zależy nam, aby nasz znak towarowy był chroniony na terytorium Polski, to konieczne jest udanie się do Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej.
Można również dokonać podobnej rejestracji na terenie innych państw, wybierając ich narodowe urzędy patentowe. Ciekawym rozwiązaniem jest jednak rejestracja unijna, której dokonuje się w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej, dzięki czemu nasz znak towarowy będzie chroniony na terenie wszystkich państw wspólnoty.
Rejestracja znaku towarowego w Polsce – jak przebiega?
Punktem wyjścia będzie przygotowanie i złożenie w urzędzie patentowym odpowiedniej dokumentacji. Znaleźć wśród niej musi się odpowiednie podanie o zarejestrowanie znaku towarowego i nadanie na niego prawa ochronnego. Konieczne jest również dokładne sprecyzowanie, jakie usługi, czy tez towary będą takim znakiem sygnowane.
Gdy niezbędne dokumenty wpłyną do urzędu to rozpoczyna on sprawdzanie, czy wniosek dostosowany jest do wymogów formalnych. Kluczowe jest również sprawdzenie samego znaku. Oczywiście pozostaje kwestia tego czy nie był już wykorzystany, jednak warto wiedzieć, że nie każdy znak towarowy zarejestrujemy.
- Znak towarowy nie może być opisowy – oznacza to, że nie możemy przykładowo zarejestrować określenia dobry warsztat samochodowy, gdyż byłoby to dążenie do zmonopolizowania rynku i uniemożliwienie innym z branży stosowania w stosunku do siebie słów dobry warsztat samochodowy.
- Sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami – nie zarejestrujemy nawoływania do agresji czy wulgaryzmów.
Publikacja i zgłoszenie sprzeciwu
Po sprawdzeniu znaku urząd patentowy publikuje odpowiednią informację o jego rejestracji. W ten sposób dowiadują się o tym fakcie inni przedsiębiorcy i jeśli maja jakiekolwiek zastrzeżenia, to zyskują możliwość zgłoszenia sprzeciwu.
W związku z tym jeśli spotkamy się z tym, że ktoś rejestruje znak towarowy, który jest taki sam lub bardzo podobny do naszego możemy sprzeciwić się w odpowiedni formalny sposób jego rejestracji. Tak więc sprzeciw pojawia się w sytuacji jeśli, taki znak już jest wykorzystywany lub jeśli narusza czyjeś prawa autorskie.
Sprzeciw może zostać zgłoszony w ciągu maksymalnie trzech miesięcy od momentu publikacji informacji o rejestracji znaku towarowego. Jeśli nie dojdzie do jego pojawienia się, to przedsiębiorca uzyska warunkową decyzję o rejestracji danego znaku towarowego. W celu uzyskania decyzji ostatecznej konieczne jest opłacenie 10-letniego okresu ochronnego. W taki sposób zyskujemy ochronę znaku towarowego właśnie na 10 lat, jednak nie istnieją żadne ograniczenia w związku z jego przedłużaniem, tyle razy ile będzie to potrzebne. Wówczas należy jedynie złożyć odpowiedni formularz w urzędzie i dokonać stosownej opłaty.
Uzyskanie dowodu pierwszeństwa
Uzyskanie z urzędu patentowego dokumentu o nazwie dowód pierwszeństwa może mieć znaczenie jeśli w tym samym czasie kilka podmiotów ubiega się o rejestrację podobnych znaków towarowych. Podobnie jeśli zależy nam również na zarejestrowaniu znaku poza granicami Polski.
Zastrzeżenie, zarejestrowanie znaku towarowego- dlaczego warto?
Jeśli właśnie wchodzimy ze swoim biznesem na rynek, to rozpoczynamy również budowanie tożsamości marki. To bardzo ważny proces, który w przyszłości przełoży się na zaufanie ze strony klientów, jak również na nasze zarobki. W związku z tym jeśli tworzymy znak towarowy, którym będą sygnowane nasze produkty, to z pewnością warto go zastrzec i mieć pewność, ze nikt więcej go nie wykorzysta, gdyż generowałoby to dla nas znaczne straty.
Prawne zabezpieczenie firmy – jednym z jego kluczowych procesów jest właśnie rejestracja znaku towarowego.
Zastrzeżenie znaku towarowego postrzegane jest jako prestiż i nic dziwnego, bo stanowi ważny element naszej tożsamości w biznesie i pomaga klientom nas zobrazować. Dowiedz się z jakich jeszcze powodów warto zarejestrować swój znak towarowy.
Prawo własności marki
Unikalność – to cecha która powinna wyróżniać zarówno nazwę, jak i znak towarowy firmy. Jeśli więc znajdziemy te odpowiednie dla prowadzonej działalności, powinniśmy od razu dokonać rejestracji i ponieść niewielki związany z tym koszt.
W późniejszym etapie, gdy już poniesiemy koszty związane z reklamą i promocją, gdy klienci będą nas rozpoznawać, a ktoś zacznie korzystać z naszej nazwy lub znaku firmowego, który nie był zarejestrowany, możemy ponieść duże koszty związane z rozwiązaniem sytuacji. Zarejestrowany znak towarowy ochroni nas przed taką sytuacją.
Sądowe batalie o prawo do marki
Niestety w sądach toczy się wiele spraw, które mają rozstrzygnąć, komu należą się prawa do marki, nazwy firmy czy znaku towarowego. Często w grę wchodzi oczywiście pierwszeństwo, jednak aby je udowodnić nasz znak towarowy powinien być zarejestrowany.
Dość powszechne są również spory pomiędzy byłymi wspólnikami, jednak gdyby na samym początku ich działalności dokonana została rejestracja znaku towarowego, to wielu tego rodzaju spraw można by uniknąć, gdyż byłoby jasne, kto ma prawo do marki.
Zwalczanie nieuczciwej konkurencji
Gdy nasz znak towarowy jest zastrzeżony, a mimo to zostanie wykorzystany przez kogoś innego, to możemy żądać zmiany nazwy, jak również ubiegać się o odszkodowanie za poniesione w związku z tym straty. Tego rodzaju nieuczciwą konkurencję w dużej skali obserwujemy w Chinach, gdzie niektóre firmy zmieniają np. jedną literę w nazwie znanej marki, aby sprzedać więcej produktów.
Większa wartość marki
Jako, że do zarejestrowanego znaku towarowego posiadamy prawo własności, a markę rozwijamy i zwiększa się jej rozpoznawalność, to stawiamy również na jej wartość. Właśnie dlatego często pojawiają się sądowe spory o markę lub znak towarowy. Jej sprzedaż może być bowiem opłacalna, również jeśli grozi nam bankructwo to zarejestrowany znak towarowy może zostać sprzedany na licytacji komorniczej i tym samym przyczynić się do przynajmniej częściowego zmniejszenia problemów finansowych.