Zawód kontrolera ruchu lotniczego uważa się za jeden z najtrudniejszych, najbardziej wymagających i odpowiedzialnych. Dominuje tu bardzo duża presja, która jednak jest poniekąd wynagradzana ciekawymi wyzwaniami zawodowymi i wysokimi pensjami. Dowiedz się więc, jak wygląda praca kontrolera lotniczego, jakie są jego obowiązki i ile zarabia kontroler lotów w Polsce w 2024 roku.
Samolot stał się obecnie bardzo powszednim środkiem transportu. Tego rodzaju podróże są dla wielu osób niemal elementem codzienności. Mimo wszystko nie każdy z pasażerów zdaje sobie sprawę z faktu, że za jego bezpieczeństwo odpowiada nie tylko załoga samolotu. Ogromne znaczenie ma również personel naziemny.
Chodzi przede wszystkim o kontrolerów ruchu lotniczego, których zadaniem jest czuwanie nad przebiegiem lotu. Czy wiesz, ile zarabia osoba na takim stanowisku? Czy można takie wynagrodzenie określić jako godne, jeśli pod uwagę weźmiemy odpowiedzialność, jaka spoczywa na takiej osobie? W większości przypadków stawki z pewnością nie są niskie. Sprawdź szczegóły zarobków.
Spis treści
Jakie są zadania w zawodzie kontrolera ruchu lotniczego?
Można powiedzieć, że nic nie może się odbywać bez jego zgody. To praca wyjątkowo odpowiedzialna, a kontroler ruchu lotniczego odpowiada za ruch w przestrzeni powietrznej i na lotnisku. Pod jego nadzorem pozostają: loty i cały ich przebieg, co znaczy, że jego zgody wymaga każda czynność pilota. Praca kontrolera ruchu lotniczego wiąże się więc z odpowiedzialnością za bezpieczeństwo podróży setek tysięcy pasażerów samolotów w ciągu dnia.
Decydując się na taką ścieżkę kariery dla siebie, będziesz miał styczność z Polską Agencją Żeglugi Powietrznej. Jest to jedyna w Polsce instytucja, zatrudniająca cywilnych kontrolerów lotniczych i prowadząca dla nich szkolenia. Kursy pozwalają kandydatom dokładnie poznać specyfikę tej trudnej pracy.
Ile zarabia kontroler lotów w Polsce w 2024 roku? Czy warto zostać kontrolerem ruchu lotniczego ze względu na wynagrodzenie?
Porównując do przeciętnych zarobków w Polsce, te, jakie osiąga kontroler lotów, mogą być wręcz zaskoczeniem. Informacje przekazywane przez PAŻP do mediów wskazują, że kontroler lotów w Polsce może zarabiać do 45 tys. zł brutto miesięcznie, co daje około 29 200 zł netto miesięcznie. Wynagrodzenia na takim poziomie obowiązują od roku 2021, czyli od momentu, gdy agencja opracowała nowy regulamin dotyczący wynagrodzeń. Wówczas wprowadzona została obniżka, która spowodowana była pandemią i ograniczeniami dla podróżnych.
Ostateczna wysokość stawki zależy od kilku najważniejszych czynników, czyli miejsca zatrudnienia, gdyż na najwyższe zarobki można liczyć w stolicy kraju, natężenia ruchu na lotnisku, czy doświadczenia pracownika. Wpływ na wysokość ostatecznej kwoty mają również dodatki, na jakie mogą liczyć kontrolerzy.
Na jakie dodatki do pensji może liczyć kontroler lotów?
Z informacji PAŻP wynika, że średnie zarobki brutto kontrolerów lotów w Polsce to około 30 tysięcy złotych. Jednak warto zwrócić uwagę, że na ostateczny wymiar wynagrodzenia kontrolerów składają się również różnego rodzaju bonusy i premie. Wśród nich można wyróżnić m.in:
- dodatek za pracę w nocy i w dni świąteczne,
- dodatek stażowy — może wynosić od 3 do 30% w zależności od stażu pracy,
- dodatek operacyjny — przyznaje się go za utrzymywanie uprawnień do wykonywania zawodu,
- dodatek za pełnienie dodatkowych funkcji, np. za pracę w charakterze instruktora, lub za sprawowanie funkcji takich jak: dyrektor, kierownik, prezes.
Zdecydowanie najlepsze zarobki osiągają kontrolerzy ruchu lotniczego w Warszawie. Osoby na takich stanowiskach na regionalnych lotniskach uzyskują niższe płace.
Jak zostać kontrolerem lotów — praca kontrolera w Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej
Pracę kontrolera lotów można określić jako niezwykle odpowiedzialną. W związku z tym poziom zarobków w branży nie powinien absolutnie dziwić. Aby wykonywać ten zawód, konieczne jest posiadanie odpowiednich predyspozycji i wykształcenia. Trzeba spełnić restrykcyjne normy i poświęcić dwa lata na naukę i przygotowanie do pracy. Obecnie PAŻP zatrudnia kontrolerów ruchu lotniczego w Polsce w liczbie około 600 osób.
Polska Agencja Żeglugi Powietrznej odpowiada za organizację szkoleń do pracy na stanowisku kontrolera ruchu lotniczego. Jest to jedyna instytucja w naszym kraju, która posiada do tego odpowiednie uprawnienia. Poza zatrudnianiem i szkoleniem kontrolerów Agencja odpowiada również za zarządzanie polską przestrzenią powietrzną w kraju oraz infrastrukturą lotniczą.
Szkolenie, predyspozycje, rekrutacja i nabór, czyli jakie wymagania trzeba spełnić, aby pracować na stanowisku kontrolera lotów?
Już samo dostanie się na kurs wymaga spełnienia określonych przez PAŻP oczekiwań. Kandydat musi mieć predyspozycje do takiej pracy. Przede wszystkim chodzi o umiejętność pracy pod presją i radzenia sobie ze stresem. Poza tym oczekiwane są również: dobry stan zdrowia, wykształcenie przynajmniej średnie i zdana matura, bardzo dobra znajomość języka angielskiego i biegła znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie, pełnia praw publicznych, poprawna wymowa i dobra dykcja.
Chętnych na kurs jest wiele. Średnio o jedno miejsce ubiega się 100 osób, a licencję zdobywa kilkanaście.
Jak wygląda proces rekrutacji do pracy w PAŻP w kontroli lotów?
Jeśli spełnia się wymienione powyżej wymagania, to można składać podanie o przyjęcie na kurs. Na pierwszym etapie kandydatura jest analizowana i od wyniku zależy, czy dana osoba przejdzie dalej. Następnie niezbędne jest przejście elektronicznych testów FEAST, które badają predyspozycje do zawodu takie jak: spostrzegawczość, logiczne myślenie, zdolność do szybkiego reagowania. Po ich pomyślnym przejściu kandydat zapraszany jest na Assessment Centre — jest to metoda wykorzystywana w wielu branżach. Podstawową jej zaletą jest możliwość sprawdzenia zachowań w sytuacjach, które przypominają warunki, jakie będą w codziennej pracy w zawodzie.
Na koniec przeprowadzana jest rozmowa kwalifikacyjna i kandydat poddaje się badaniom lotniczo-lekarskim klasy trzeciej. Sprawdzane są w nich zdolności psychiczne i fizyczne do wykonywania danej pracy. Wszystko to oznacza, że zdobycie zawodu kontrolera lotów wcale nie jest proste. Już dostanie się na kurs, będzie sporym wyzwaniem, a w kolejnych etapach rekrutacji również nie jest łatwiej.
Ile zarabiają kontrolerzy ruchu lotniczego i jak wygląda kurs dla tego zawodu?
Wysokie zarobki kontrolera są z pewnością nagrodą za ciężkie przygotowanie do zawodu, konieczność spełnienia określonych warunków i odpowiedzialność w codziennej pracy. Pomimo iż jest to trudna praca, chętnych nie brakuje i zgłasza się do niej wiele osób. Szkolenie na kontrolera ruchu lotniczego trwa 20-22 miesiące i jest złożone z trzech kursów. W ich przebiegu kandydatów czeka bardzo intensywna praca, a także konieczność przyswojenia wielu umiejętności, które będą regularnie sprawdzane.
W czasie szkolenia teoretycznego odbywają się testy cząstkowe, a każdy kurs kończy się testem sprawdzającym umiejętności oraz ustnym egzaminem. Umiejętności praktyczne zdobywa się w symulatorach i one również podlegają szczegółowej ocenie. W czasie nauki kursanci uzyskują najpierw uprawnienia praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego, a następnie kontrolera ruchu lotniczego. Wyszkolenie jednej osoby do pracy na takim stanowisku jest bardzo kosztowne. Szacunki Agencji wskazują, że będzie to suma od 600 tysięcy złotych do nawet miliona.
Jak pracują kontrolerzy lotów?
Ze względu na to, że praca kontrolera lotów jest bardzo wymagająca, pensje kontrolerów są bardzo wysokie. Osoba taka musi być doskonale wykwalifikowanym specjalistą, którego wyróżnia odporność na stres, spostrzegawczość, skoncentrowanie na zadaniu, jakie ma do wykonania. Niezbędna jest również umiejętność współpracy z innymi, co związane jest choćby, z tym że do zakresu obowiązków zalicza się tu stały kontakt z kapitanem samolotu i udzielanie mu instrukcji dotyczących przebiegu lotu.
Jest to zawód o nieco innej specyfice niż zwykła praca na etacie. Duże narażenie na stres to jedno, jednak jest to również praca w dyżurach. Każdy z nich trwa 7,5 godziny, nie jest to jednak czas, jaki kontroler spędza przy swoim stanowisku. Co dwie godziny mają oni obowiązkową godzinną przerwę, w czasie której mają możliwość odpocząć i odzyskać siły. Jak wynika z informacji PAŻP do wyboru są różne miejsca, w których można podejmować rozmaite aktywności: basen, sauna, kort tenisowy czy siłownia. W ten sposób można skutecznie zredukować pojawiające się w pracy napięcie. Dostępne są również pokoje wypoczynkowe, gdzie można udać się na drzemkę lub w inny sposób się zrelaksować.
Miejscem pracy jest Wieża Kontroli Lotniska lub Centrum Kontroli Lotów. Każde z takich miejsc jest wyposażone w nowoczesne systemy radiowe i komputerowe. Aparatura daje możliwość bieżącego kontrolowania ruchu samolotów. W czasie swojej pracy kontroler odpowiada za bezpieczny przelot nad terytorium kraju, zachowanie odpowiednich odległości pomiędzy samolotami, pomoc w lądowaniu oraz minimalizowanie ryzyka opóźnień.
W czasie wykonywania swojej pracy każdy kontroler musi być maksymalnie skupiony. Nieustannie będzie obserwował urządzenia i analizował dostępne dane. Zdecydowanie do największych wyzwań zalicza się sytuacje zagrożenia, czyli takie, w których pilot zgłasza jakieś nieprawidłowości lub trudności. Wówczas to właśnie kontroler odpowiada za komunikację pomiędzy załogą samolotu a służbami ratowniczymi. Jednak to tylko niewielki promil wyzwań, z jakimi muszą się każdego dnia mierzyć kontrolerzy ruchu lotniczego.
Można śmiało powiedzieć, że kontroler lotów jest jedną z najważniejszych osób na lotnisku. Praca w takim charakterze cieszy się dużą popularnością głównie ze względu na zarobki. Nie jest jednak łatwo zdobyć licencję – uprawnienia uzyskują jedynie najlepsi. Jest to uzasadnione przede wszystkim tym, że jest to zawód wymagający dużej odporności psychicznej.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami wymiar czasu pracy kontrolera ruchu lotniczego nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 30 godzin tygodniowo – dotyczy to pięciodniowego tygodnia pracy i okresu rozliczeniowego nie przekraczającego trzech miesięcy. Wysokośc pensji jest bardzo duża, jednak wymagania jakie trzeba spełnić i jak bardzo stresująca może być ta praca, sprawiają, że jest to w pełni uzasadnione. Warto pamiętać, że dbając o przestrzeń powietrzną nad Polską kontroler będzie miał też kontat z pilotami zagranicznych samolotów. Musi więc płynnie porozumiewać się w języku angielskim.
Jakie są przeciwwskazania zdrowotne do prayc w charakterze kontrolera lotów?
Wymagane jest dobre zdrowie fizyczne i psychiczne. Charakter zawodu sprawia, że nie są akceptoane osoby, które mają wady wymowy lub duże problemy ze wzrokiem. Na stanowisku operacyjnym konieczne jest stałe skoncentrowanie uwagi, a więc dyskwalifikowane są również osoby z problemami neurologicznymi i deficytem uwagi. Nie jest to również odpowiednie zajęcie dla osób nadmiernie nerwowych i bardzo flegmatycznych.
