Franczyza – sposób na własny biznes – wady, jak i zalety – co trzeba o niej wiedzieć?

Popularność franczyzy w naszym kraju od lat sukcesywnie rośnie. Możliwe jest przedstawicielstwo zarówno punktu jednej z rodzimych firm, jak i zagranicznej. Jest ona sposobem prowadzenia działalności gospodarczej, w której niezbędna jest określona relacja pomiędzy franczyzobiorcą a franczyzodawcą. Dokładne zasady współpracy zostają określone w pisemnej umowie podpisywanej przez strony.

Decydując się na franczyzę niejako prowadzimy własny biznes, jednak pod szyldem należącym do konkretnej marki. Osoby, które dopiero stawiają swoje pierwsze kroki w danej dziedzinie biznesu, uznają to za wartościowe doświadczenie i świetne rozwiązanie, gdyż mogą zdobywać umiejętności pod skrzydłami bardziej doświadczonego przedsiębiorcy.

Mimo widocznych na pierwszy rzut oka zalet tego rozwiązania, ma ono z pewnością również wady. Wymaga elastyczności zarówno od dużej marki, jak i franczyzobiorcy i nie wszystko da się przekłuć w korzyść.

Zalety dla franczyzobiorcy

1. Bezpieczeństwo – Podjęcie współpracy z franczyzodawcą jest zwykle bezpieczniejsze dla początkujących przedsiębiorców. Rozpoczynają pracę z gotowym i sprawdzonym pomysłem, który odniósł już rynkowy sukces i posiada klientów, co sprawia, że łatwiej będzie rozwinąć skrzydła i zacząć zarabiać na siebie, a przede wszystkim początkowy „rozruch” zajmie zdecydowanie mniej czasu.
2. Łatwiejszy start – logo znanej marki ma za zadanie przyciągnąć klientów od pierwszego dnia. Oprócz tego można liczyć na wsparcie franczyzodawcy, który zapewnia nam pełen know-how oraz niezbędne szkolenia dla nas i pracowników. Nasza działalność będzie rozwijać się na podstawie opracowanego i sprawdzonego już wcześniej programu.
3. Oszczędności w skali makro – nasz punkt będzie odnosił korzyści z kampanii reklamowych prowadzonych przez markę.
4. Rozpoznawalność na rynku – klienci będą znali markę i nie będzie konieczności im się przedstawiać i zachęcać do skorzystania z oferty.
5. Szkolenia – zarówno franczyzobiorca, jak i jego pracownicy zostaną objęci niezbędnymi szkolenia i wsparciem. Dowiemy się jak składać zamówienia, jak obsługiwać klientów, jak ustawiać towar na półkach, czy nawet jak zatrudniać pracowników czy prowadzić księgowość.
6. Gotowy pomysł na biznes – wiele osób chciałoby pracować „na swoim” jednak pojawia się problem ze znalezieniem optymalnego pomysłu na biznes i jego wdrożeniem. Obecnie dostępnych jest już przeszło 1000 opcji franczyzy, z których możemy skorzystać i zacząć pracować na swoim.
7. Małe ryzyko – decydując się na franczyzę zmniejszamy ponoszone ryzyko. Po pierwsze stawiamy na rozpoznawaną na rynku markę, co sprawi, że klienci będą nas odwiedzać od pierwszego dnia działalności. Nie bez znaczenia jest również wsparcie ze strony franczyzodawcy i korzystanie ze pomysłu, który już sprawdził się na rynku. Dodatkowym atutem jest depozytowy model współpracy. Oznacza to, że towaru nie kupujemy, a jedynie otrzymujemy w depozyt od franczyzodawcy, w związku z czym nie ponosimy strat w momencie, gdy np. nie sprzeda się część asortymentu.
8. Brak konieczności posiadania dużego kapitału na początek działalności, ponieważ nie budujemy biznesu od zera.
9. Korzystne ceny zakupu towarów – jeśli kupujemy towar do sklepu to korzystamy z umów franczyzodawcy, który jako duży gracz rynkowy negocjuje jako sieć i może ugrać lepsze umowy.
10. Wsparcie franczyzodawcy – know-how, szkolenia i wsparcie biznesowe ze strony franczyzodawcy jest bardzo pomocne, ale również uzasadnione. Współpraca najczęściej polega na tym, że franczyzodawca otrzymuje określony w umowie procent od obrotów. W związku z tym faktem z pewnością jest on również zainteresowany tym, aby nasz biznes osiągnął możliwe jak największy sukces.

Jaką pomoc możemy otrzymać od franczyzodawcy?

Franczyzodawca może udzielić nam profesjonalnego wsparcia na wielu płaszczyznach, są to m.in.:

• Pomoc w znalezieniu najlepszego lokalu do prowadzenia biznesu.
• Wsparcie w negocjacjach ceny najmu lub zakupu lokalu.
• Zaplanowanie i przeprowadzenie kampanii promocyjnej w związku z otwarciem nowej placówki.
• Zakup mebli i wyposażenia.
• Uzyskanie lepszych cen zakupu towarów u dostawców.
• Promowanie naszej placówki w ogólnopolskich mediach.
• Dostarczanie nam stworzonych przez zespół specjalistów materiałów reklamowych i marketingowych.
• Doradzanie na poziomie organizacyjnym, ale również prawnym oraz finansowym.
• Udostępnienie bazy klientów franczyzy.
• Szkolenia dla franczyzobiorcy oraz pracowników założonej placówki.
• Możliwość korzystania z profesjonalnego oprogramowania firmy.
• Umieszczenie naszego punktu na stronie internetowej marki.
• Wsparcie w zatrudnianiu personelu.

Franczyza – zalety dla franczyzodawcy

Korzyści z takiego „układu” odnosi również franczyzodawca. Udostępnianie marki prowadzi do jej nieustannego rozwoju. Znacząco zwiększone zostają również kanały dystrybucji oferowanych towarów i usług. Z biznesowego punktu widzenia doprowadza do głębszej penetracji rynku i ogranicza możliwości działania konkurencji.

Jednocześnie franczyzodawca zyskuje lojalnych partnerów biznesowych, którzy wzajemnie dbają o własny sukces, co przekłada się na postrzeganie całej marki. Przekazywaniem franczyzobiorcom zgromadzonej i wypracowanej wiedzy oszczędza sobie pracy, gdyż nie musi samodzielnie zarządzać dużą siecią i nie jest osobistym zwierzchnikiem dla rosnącej ilości personelu, co prowadzi do oszczędności kadrowych.

Wady, jakie dostrzegają franczyzodawcy

Na franczyzodawcy spoczywa również pewne ryzyko, które ma bezpośredni związek z udzieleniem licencji na prowadzenie punktu swojej marki. W miarę rozwoju sieci franczyzy ciężko jest ją całą dokładnie kontrolować.

Za wadę uznaje się również duże ryzyko występujące w kontekście doboru odpowiednich partnerów biznesowych. Można trafić na osobę nieuczciwą, która zatrudni nierzetelnych pracowników. Przełoży się to na opinie klientów o marce i może wpłynąć negatywnie na jej odbiór na rynku.

Dzielenie się wiedzą i sposobem zarządzania firmą również niesie za sobą niebezpieczeństwa. Nieuczciwy franczyzobiorca może wykorzystać zdobyte know-how przeciwko marce.

Franczyzobiorca również powinien rozważyć istniejące wady

Decydując się na franczyzę również podejmujemy pewne ryzyko. W celu uzyskania licencji określonej marki konieczne jest zwykle uiszczenie opłaty wstępnej. Umowa określa warunki współpracy, które najczęściej polegają na przekazywaniu franczyzodawcy części miesięcznych zysków. Przedsiębiorca, który dopiero stawia pierwsze kroki na rynku może mieć trudności z opłaceniem lokalu, pensji pracowników, wszelkich niezbędnych opłat i franczyzy, a już nie mówiąc o własnym zarobku.

Mimo iż niejako jesteśmy „na swoim” to decydując się na franczyzę jesteśmy silnie ograniczeni w samodzielności prowadzenia biznesu. Wszelkie pomysły i innowacje muszą w pierwszej kolejności zyskać aprobatę franczyzodawcy. Musimy konsultować wszystko, nawet w sytuacji, gdy prowadzony przez nas biznes jest zagrożony.

Zdarza się, że nawet duże marki popełniają błędy i doprowadzają do różnego rodzaju sytuacji kryzysowych. W takiej sytuacji może przykładowo dojść do bojkotu marki przez klientów, co w pierwszej kolejności odbije się na franczyzobiorcy, gdyż dojdzie do spadku jego zarobków.

Umowa franczyzowa ma zwykle swój określony czas ważności. Wiele osób upatruje się w tym wady, gdyż prowadząc działalność nie mają poczucia stabilności i pewności, że po upływie tegoż czasu zostanie ona przedłużona. Nie wiedzą co dalej będzie z ich biznesem. Jednak inni widzą w tym zaletę, gdyż uważają że w tym czasie mają możliwość podjęcia decyzji czy taka współpraca im odpowiada.

Duża zależność od franczyzodawcy, zobligowanie do przestrzegania określonych zasad, nakazów i zakazów, utrzymywanie spójności sieci i kontrole mogą być dla niektórych osób wadą i ograniczeniem. Jednak wiele osób dostrzega tu również zaletę, gdyż ułatwia im to prowadzenie działalności i podnosi jej jakość.

Opłaty na franczyzie

Decydując się na franczyzę mamy większą pewność powodzenia biznesu, jednak ponosimy również koszty, a nasze zarobki będą uszczuplone o określone opłaty. Co trzeba płacić na franczyzie?

1. Opłata wstępna – na początku współpracy trzeba uiścić opłatę licencyjną za możliwość korzystania ze znaku towarowego, szkoleń, know-how, czy doradztwa oraz pomocy w prowadzeniu działalności.
2. Opłata franczyzowa – zwykle uiszczana jest raz na miesiąc. Jej wysokość określona zostaje w umowie. Może to być określony procent od zysku lub od osiąganych obrotów.
3. Opłaty miesięczne – stała kwota miesięczna, która występuje w niektórych umowach franczyzowych.
4. Składki na fundusz marketingowy – niektóre firmy określają również konieczność uiszczania regularnie pewnej sumy na cel promocji i marketingu całej sieci.
5. Kary umowne – niektóre umowy zawierają również zapis o karach umownych, które franczyzobiorca zapłaci franczyzodawcy jeśli w rażący sposób naruszy warunki współpracy – może to dotyczyć konkurencyjnej działalności w okresie trwania umowy, czy też złamania zasady poufności informacji.

Jeśli jakieś opłaty nie zostały uwzględnione w umowie to franczyzobiorca nie musi ich opłacać.

Co jeśli dojdzie do upadku franczyzodawcy?

Dla franczyzobiorcy kończy się to zerwaniem umowy i brakiem możliwości prowadzenia działalności pod daną marką. W takiej sytuacji istnieje kilka możliwych rozwiązań. Jednym z nich jest zamknięcie firmy. Kolejnym otwarcie się pod własną marką, a trzecią przejście pod konkurencyjną franczyzę, co często okazuję się najkorzystniejsze.

 Czy warto zdecydować się na franczyzę?

Jest to rozwiązanie wyróżniające się licznymi zaletami, jednak nie pozbawione wad. Pośród osób decydujących się na franczyzę znajdziemy takich, którzy doskonale odnajdują się w tej rzeczywistości i osiągają bardzo dobre wyniki, maksymalizując zyski, takich którzy osiągają zarobki przeciętne i takich, którym nie idzie najlepiej. Wiele zależy od indywidualnych predyspozycji.

W Polsce działa bardzo duża ilość firm udostępniających franczyzę. W ostatnich latach zauważalne stało się, że pojawia się coraz więcej multifranczyzobiorców, czyli osób, które prowadzą więcej niż jedną placówkę pod daną marką. Jednoznacznie wskazuje to więc, że franczyza może być korzystna, konieczne jest jednak odpowiednie podejście do tego zadania i intensywna, często bardzo ciężka praca.